Myślisz, że na temat roli kwasu foliowego w rozwoju dziecka wiesz już wszystko?
Czas to sprawdzić! Oto ważne pytania i.… odpowiedzi, które warto znać.
Rola kwasu foliowego jest szczególnie istotna dla przyszłych mam. Folacyna, bo tak też się go nazywa, wspiera prawidłowy rozwoju kręgosłupa dziecka i znacznie obniża możliwość urodzenia malucha z wadą cewy nerwowej[1].
Przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży chroni też przed odklejeniem łożyska, przedwczesnym porodem i niską masą urodzeniową dziecka. Przyszłą mamę może również uchronić przed niedokrwistością[2]. Ale to nie wszystko, co trzeba o nim wiedzieć.
- Czy kwas foliowy to rzeczywiście witamina?
Tak, to inaczej witamina B9, witamina B11, witamina M, folacyna lub folian. Po raz pierwszy wyodrębniono go w latach czterdziestych z liści szpinaku. Dlatego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium, czyli liść.[3]
- Kiedy poziom kwasu foliowego w organizmie obniża się?
Poziom kwasu foliowego skutecznie uszczupla głównie zła dieta. Spada on również wtedy, gdy żyjemy w długotrwałym stresie, pijemy w większych ilościach kawę i alkohol, palimy papierosy.[4]
- Czy kwasu foliowego można „najeść się” na zapas?
Niestety, organizm nie jest w stanie magazynować przez dłuższy czas kwasu foliowego. Dlatego bogate w tę witaminę produkty należy jeść codziennie. Warto też wiedzieć,
że przyswajalność kwasu foliowego z pożywienia jest prawie o połowę mniejsza niż syntetycznego kwasu foliowego. Co ciekawe, duże są też straty tej witaminy w żywności przetworzonej. Jest to spowodowane jej dużą wrażliwością na działanie wysokiej temperatury, tlenu, światła oraz niektórych jonów metali. I tak np. zawartość folianów
w gotowanym szpinaku jest o połowę niższa niż w produkcie niepoddanym obróbce kulinarnej[5].
- W jakich produktach jest najwięcej kwasu foliowego?
Foliany występują zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Jednak zdecydowanie więcej jest ich w roślinach. Znacznych ilości kwasu foliowego dostarczają zielone warzywa liściaste, produkty zbożowe oraz nasiona roślin strączkowych. I tak, bogatym źródłem folianów w diecie są na przykład: ziarna soi (280 μg na 100 g produktu), szpinak (193 μg), biała fasola (187 μg), bób (145 μg) czy mąka pszenna (109 μg). Najmniej zawierają go ryby (m.in. tuńczyk, morszczuk, śledź) i owoce.
Co ciekawe, w Polsce głównym źródłem folianów są produkty zbożowe. Dostarczają one prawie 40% tej witaminy, w stosunku do całkowitego, dziennego jej spożycia. Około 25% folianów pochodzi z warzyw i 6-7% z owoców, mleka, przetworów mlecznych i jajek.[6]
- 5. Jakie wady u dziecka może powodować niedobór kwasu foliowego?
Kwas foliowy ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia rosnącego dziecka. Jest warunkiem właściwego kształtowania się u niego cewy nerwowej, z której rozwijają się: mózg i rdzeń kręgowy. W wyniku niezamknięcia się cewy nerwowej dochodzi do powstania wielu wad rozwojowych, w tym ich najcięższych postaci – bezmózgowia i przepukliny mózgowo-rdzeniowej[7].
- Ile kwasu foliowego należy suplementować w ciąży?
Nawet optymalna dieta nie zapewnia wystarczającego pokrycia dziennego zapotrzebowania na kwas foliowy. Dlatego każdej przyszłej mamie rekomenduje się stosowanie 400 µg (mikrogramów) kwasu foliowego dziennie w postaci jednoskładnikowego preparatu lub
w preparatach wielowitaminowych[8].
- 7. Kiedy należy zacząć przyjmować witaminę B9?
Właśnie czas rozpoczęcia suplementacji jest kluczowy w zapobieganiu wadom cewy nerwowej. Ponieważ powstają one w pierwszych 4 tygodniach po zapłodnieniu, już wtedy przyszła mama powinna przyjmować kwas foliowy i zadbać o odpowiedni jego poziom
w organizmie.[9]
Niestety, wiele ciąż jest niespodziewanych, więc niekiedy ochrona może się rozpocząć zbyt późno. Tymczasem przyjmowanie kwasu foliowego pół roku przed planowaną ciążą może zmniejszyć ryzyko wystąpienia wady cewy nerwowej u dziecka od 50- 70 procent, warto więc dbać o to by poziom kwasu foliowego był na odpowiednim poziomie na każdym etapie naszego życia.[10]
FOLIK (Acidum folicum) Skład: 1 tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego. Postać farmaceutyczna: Tabletki. Tabletki barwy jasnożółtej, okrągłe, obustronnie płaskie. Wskazania: Zapobieganie niedoborom kwasu foliowego u kobiet przed poczęciem i we wczesnym okresie ciąży, w celu zmniejszenia ryzyka powstawania wad cewy nerwowej u potomstwa. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Gedeon Richter Polska Spółka z o.o. ul. ks. J. Poniatowskiego 5, 05-825 Grodzisk Mazowiecki. 24-godzinny System Informacji Medycznej oraz zgłaszanie działań niepożądanych: +48-22-755-96-48 Adres e-mail: lekalert@grodzisk.rgnet.org Data aktualizacji: 23_05_2018.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
[1] https://imid.med.pl/pl/dla-pacjenta/porod-w-instytucie/ciaza-kwas-foliowy
[2] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia
[3] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia
[4] https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/apteczka/kwas-foliowy-witamina-b-9-wlasciwosci-jaka-jest-rola-kwasu-foliowego-aa-ojM5-RppZ-CQzi.html
[5] https://ncez.pzh.gov.pl/ciaza-i-macierzynstwo/suplementacja-kwasem-foliowym-w-ciazy-i-okresie-jej-planowania/
[6] Postępy Nauki i Technologii Przemysłu Rolno-Spożywczego 2011 t. 66 nr 4
[7] Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012, Tom 18, Nr 1, Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji: file:///Users/admin/Downloads/fulltext733%20(1).pdf
[8] https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63113,suplementacja-kwasu-foliowego-u-kobiet-w-ciazy
[9] Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2020, tom 5, nr 4, strony 170–181, ISSN 2451–0122 https://www.ptgin.pl/sites/default/files/page2021/Rekomendacje%20Polskiego%20Towarzystwa%20Ginekolog%C3%B3w%20i%20Po%C5%82o%C5%BCnik%C3%B3w%20dotycz%C4%85ce%20suplementacji%20u%20kobiet%20ci%C4%99%C5%BCarnych.pdf
[10] https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/63113,suplementacja-kwasu-foliowego-u-kobiet-w-ciazy