Podologia to dynamicznie rozwijająca się dziedzina medycyny, zajmująca się diagnostyką, leczeniem oraz profilaktyką schorzeń stóp. Choć jeszcze do niedawna była traktowana jako wąska specjalizacja, obecnie staje się kluczowym elementem interdyscyplinarnej opieki zdrowotnej.
Coraz więcej pacjentów zmaga się z problemami podologicznymi wynikającymi z chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby układu krążenia czy zaburzenia neurologiczne. W związku z tym kompleksowa opieka nad pacjentem wymaga ścisłej, interdyscyplinarnej współpracy między podologiem a specjalistami innych dziedzin medycznych. Jest ona niezbędna do skutecznej diagnostyki i terapii, zwłaszcza w przypadku pacjentów wymagających wieloaspektowego podejścia. W podologii jest to szczególnie istotne, ponieważ schorzenia stóp często stanowią objaw lub powikłanie innych, groźnych chorób ogólnoustrojowych. Na przykład pacjent z zespołem stopy cukrzycowej wymaga nie tylko interwencji podologicznej, ale także stałej kontroli diabetologa, chirurga oraz fizjoterapeuty. Z kolei osoby cierpiące na przewlekłe choroby reumatologiczne, często borykają się z deformacjami stóp, wymagającymi konsultacji ortopedycznej, ortopodologicznej oraz odpowiednio dobranej rehabilitacji.
Znaczenie podologii w kontekście współczesnej medycyny stale rośnie, co widać zarówno w codziennej praktyce klinicznej, jak i w badaniach naukowych dotyczących takiego właśnie interdyscyplinarnego podejścia do zdrowia stóp. W wielu krajach Europy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych podologia jest już pełnoprawnym elementem systemu opieki zdrowotnej. W Polsce ta świadomość dopiero się rozwija, ale coraz więcej placówek medycznych wdraża modele pracy zespołowej, obejmujące konsultacje podologiczne w leczeniu pacjentów z chorobami przewlekłymi.
W niniejszym artykule omówię kluczowe obszary współpracy podologa z innymi specjalistami oraz przykłady przypadków klinicznych, które pokazują, jak istotne jest zintegrowane podejście do diagnostyki i terapii podologicznej. Celem tekstu jest podkreślenie ogromnej roli współpracy między podologami a lekarzami różnych specjalności oraz zwrócenie uwagi na korzyści wynikające z kompleksowego, wspólnego leczenia pacjenta.
Podologia, choć w rzeczy samej koncentruje się na zdrowiu stóp, nie jest dziedziną odizolowaną od reszty medycyny. Większość pacjentów zgłaszających się do podologa boryka się z problemami, które mają swoje źródło w schorzeniach ogólnoustrojowych. Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, miażdżyca, reumatoidalne zapalenie stawów czy neuropatie, mają istotny wpływ na stan kończyn dolnych i mogą prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie zostaną odpowiednio wcześnie wykryte i leczone. Z tego powodu skuteczna opieka podologiczna wymaga ścisłej współpracy z lekarzami różnych specjalizacji, co pozwala na kompleksową diagnostykę i terapię pacjenta. Jednym z najczęstszych przykładów interdyscyplinarnej potrzeby w podologii jest leczenie pacjentów z cukrzycą. Zespół stopy cukrzycowej to jedno z najpoważniejszych powikłań tej choroby, mogące prowadzić do amputacji kończyn. W jego terapii niezbędna jest współpraca diabetologa, podologa, chirurga naczyniowego i fizjoterapeuty. Diabetolog monitoruje poziom cukru we krwi i wdraża leczenie farmakologiczne, chirurg może ocenić stan naczyń krwionośnych i przeprowadzić ewentualne interwencje operacyjne, a fizjoterapeuta pomaga w usprawnianiu chodu i prewencji urazów. Podolog w tym układzie pełni kluczową rolę, dbając o odpowiednią higienę stóp, regularnie usuwając zmiany skórne oraz monitorując rozwój ran i owrzodzeń. Podobnie jest w przypadku chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca i przewlekła niewydolność żylna, które wpływają na stan naczyń krwionośnych w stopach. Osłabiony przepływ krwi prowadzi do niedotlenienia tkanek, co spowalnia gojenie się ran i zwiększa ryzyko martwicy. Pacjenci cierpiący na te schorzenia powinni być pod stałą opieką angiologa lub kardiologa, który oceni stan naczyń i wdroży odpowiednie leczenie. Podolog może wówczas monitorować stan skóry i paznokci, stosować zabiegi poprawiające mikrokrążenie oraz edukować pacjenta w zakresie codziennej pielęgnacji aby zmniejszyć ryzyko powikłań.
Niestety wielu pacjentów traktuje problemy ze stopami jako izolowane dolegliwości, nie zdając sobie sprawy, że mogą one być objawem poważniejszych chorób. Często podolog jest pierwszym specjalistą, który zauważa niepokojące zmiany – takie jak zanik czucia, trudno gojące się rany, deformacje stawowe czy zmiany skórne lub paznokciowe o podejrzanym charakterze. Szybka diagnoza i skierowanie pacjenta do odpowiedniego lekarza może zapobiec poważnym komplikacjom zdrowotnym. Współpraca międzydyscyplinarna w podologii ma także istotne znaczenie w samej profilaktyce. Podolodzy mogą odegrać ważną rolę w zapobieganiu schorzeniom poprzez edukację pacjentów, promowanie zdrowych nawyków pielęgnacyjnych i odpowiednio wczesne wykrywanie patologii. W przypadku pacjentów geriatrycznych, którzy często cierpią na wielochorobowość, interdyscyplinarne podejście może znacząco poprawić jakość życia i ograniczyć ryzyko powikłań związanych z ograniczoną mobilnością. Warto również podkreślić znaczenie współpracy podologii z dermatologią wraz z dermatologią kliniczną. Wiele schorzeń stóp, takich jak grzybica, brodawki wirusowe czy przewlekłe infekcje, wymaga leczenia farmakologicznego, które powinno być prowadzone pod nadzorem dermatologa. W przypadku podejrzanych zmian skórnych, takich jak owrzodzenia czy przebarwienia, podolog może skierować pacjenta na dalszą diagnostykę, co pozwala na wykrycie chorób nowotworowych we wczesnym ich stadium, czego przykład sama miałam w swojej klinice. Współpraca między specjalistami może również przybrać formę konsultacji online oraz integracji danych medycznych w systemach elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM). Dzięki temu lekarze różnych specjalności mogą szybciej wymieniać się informacjami i wdrażać skuteczniejsze metody terapii, co znacząco poprawia efektywność leczenia.
Jednym z najważniejszych obszarów współpracy podologicznej jest diabetologia. Cukrzyca to choroba, która w znacznym stopniu wpływa na stan kończyn dolnych, prowadząc do zespołu stopy cukrzycowej – jednej z najczęstszych przyczyn amputacji kończyn dolnych na świecie. Pacjenci z cukrzycą często cierpią na zaburzenia czucia spowodowane neuropatią, co powoduje, że drobne urazy mogą pozostać niezauważone, a nieleczone rany łatwo przekształcają się w owrzodzenia. Dodatkowo problemy z mikrokrążeniem utrudniają gojenie, zwiększając ryzyko infekcji i martwicy tkanek. Podolog pełni kluczową rolę w profilaktyce stopy cukrzycowej, pomagając pacjentom dbać o skórę i paznokcie, a także edukując ich na temat zasad właściwej pielęgnacji. Regularne wizyty pozwalają na wczesne wykrywanie zmian skórnych i unikanie poważniejszych powikłań. Z kolei diabetolog monitoruje poziom glukozy we krwi i wdraża leczenie farmakologiczne. pozostało 71,16% tekstu
Teresa Agnieszka Klimczak
Dyplomowana absolwentka kierunku podologii w SEK we Wrocławiu. Doświadczenie podologiczne zdobywa od 2007 roku, od 2012 właścicielka nowoczesnych gabinetów podologicznych i kosmetycznych w kraju i za granicą. Prowadzi autorskie szkolenia podologiczne oraz ortonyksyjne, podstawowe i mocno zaawansowane. Wyłączna właścicielka: MedEstetic Teresa Agnieszka Klimczak, Podologia Teresa Agnieszka Klimczak, Podiatria.pl T. A. Klimczak oraz Teresa Agnieszka Klimczak Professional Podology.
JEŚLI CHCESZ PRZECZYTAĆ CAŁY ARTYKUŁ
zamów egzemplarz lub prenumeratę
art of BEAUTY >>>
artykuł ukazał się w art of BEAUTY 1/2025