Wypowiedź: dr hab. n. med. Wojciech Feleszko z Kliniki Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Według rankingu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Polska znajduje się w niechlubnej czołówce krajów Europy o największym stężeniu szkodliwych substancji w powietrzu. Przy występowaniu smogu problemy z układem oddechowym pojawiają się w pierwszej kolejności u dzieci oraz osób starszych. Jak wskazuje raport Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF), dzieci w większym stopniu niż dorośli są narażone na szkodliwe skutki zanieczyszczonego powietrza.
Smog jest wyjątkowo niebezpieczny dla małych dzieci, ponieważ maluchy, które mają jeszcze nie w pełni wykształcony układ oddechowy, charakteryzuje większa w porównaniu z dorosłymi liczba oddechów na minutę. Tym samym, oddychając częściej, w ciągu minuty dzieci przyjmują do dróg oddechowych więcej toksycznych substancji. Ze względu na nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy, dzieci są również bardziej podatne na negatywne skutki zdrowotne wynikające z dostających się do organizmu zanieczyszczeń. Im mniejsze dziecko, tym szkodliwy wpływ zanieczyszczeń na organizm jest większy – już wdychanie przez kobietę w ciąży toksycznego powietrza może wiązać się z negatywnymi skutkami dla zdrowia malucha.
– Rozwój płuc trwa u dzieci do 6-8 roku życia. Każde narażenie na toksyczne związki zawarte w powietrzu we wczesnym dzieciństwie może spowodować upośledzony rozwój tkanki płucnej, który oddziałuje na funkcjonowanie układu oddechowego w późniejszym wieku. Jak wykazały badania, ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza u dzieci niekorzystnie wpływa na rozwój tkanki płucnej i może prowadzić do POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc) w wieku dorosłym. Długotrwałe działanie toksycznych czynników przyczynia się do powstania raka płuc czy rozedmy płuc – mówi doktor hab. n. med. Wojciech Feleszko z Kliniki Pulmonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak chronić dziecko przed smogiem?
Jednym z najważniejszych sposobów ochrony przed szkodliwymi skutkami smogu jest umożliwienie dziecku oddychania przez nos, który stanowi naturalny filtr i pierwszą barierę dla zanieczyszczeń znajdujących się we wdychanym powietrzu. Kluczowe dla usprawnienia funkcji filtracyjnych nosa jest dbanie o jego drożność, a w szczególności regularne oczyszczanie narządu, pozwalające na usuwanie wraz z wydzieliną zanieczyszczeń z wdychanego powietrza.
– Większe cząsteczki zanieczyszczeń powietrza, takie jak cząstki stałe, zawieszają się w śluzie, a dzięki rzęskom na nabłonku migawkowym, który znajduje się w nosie, są przesuwane do gardła, a tu połykane. Dzięki procesom filtracyjnym zachodzącym w nosie, zanieczyszczenia powietrza w mniejszym stopniu przedostają się do dolnych dróg oddechowych. Rodzice powinni zrobić wszystko, co możliwe, aby ograniczyć skutki wdychania negatywnych substancji przez dzieci. Szczególnie w okresie największego natężenia smogu, a więc w miesiącach jesienno-zimowych, należy pamiętać o dbaniu o czyste powietrze w otoczeniu dziecka oraz o odpowiedniej higienie nosa i jego regularnym oczyszczaniu, aby umożliwić dzieciom swobodne oddychanie powietrzem o dobrej jakości – dodaje doktor Wojciech Feleszko.
Dobrym rozwiązaniem profilaktycznym jest zastosowanie filtrów przeciwpyłowych w postaci masek lub, w przypadku pomieszczeń zamkniętych, specjalnych urządzeń.