Wybór odpowiedniego lasera do gabinetu kosmetologii czy medycyny estetycznej jest kluczowy, aby móc przeprowadzać skuteczne terapie wielu zmian skórnych.
W tym artykule postaramy się omówić wszystkie czynniki oraz zmienne, które mogą mieć znaczenie podczas dobierania konkretnego lasera do wskazania zabiegowego – takie jak długość wiązki laserowej, czas trwania impulsu czy wielkość spotu zabiegowego.
Długość wiązki laserowej
Pierwszym, kluczowym czynnikiem, który będzie determinować wybór odpowiedniego lasera do przeprowadzanej terapii jest długość wiązki laserowej. Ma ona znaczenie z dwóch powodów. Należy dobrać taką długość wiązki laserowej, która będzie pochłaniana przez chromofor obecny w defekcie, który chcemy poddać terapii. Chromofory mają swoje maksimum absorpcji i należy wybrać taką długość wiązki laserowej, która będzie do niego zbliżona. Im różnica ta jest większa, tym więcej energii i dłuższy czas trwania impulsu należy zastosować aby osiągnąć efekt terapeutyczny. Kolejnym aspektem jest głębokość wnikania wiązki laserowej, bowiem im większa długość fali, tym głębiej w tkankę będzie penetrować. Wyjątkiem są lasery, dla których chromoforem jest woda, ponieważ głębokość ich działania zależeć będzie od stopnia powinowactwa do wody i stopnia nawilżenia skóry. Im głębiej położony cel dla lasera (naczynie, przebarwienie, mieszek włosowy) tym głębiej powinien on penetrować. Idealna długość wiązki laserowej będzie więc kompromisem pomiędzy poziomem absorpcji przez chromofor a odpowiednią głębokością wnikania wiązki.
| Chromofor | Cel | Wybrane urządzenia |
| Hemoglobina / Oksyhemoglobina | Czerwone krwinki, pośrednio śródbłonek naczyń | redukcja rumienia i teleangiektazji, wenektazji | Laser KTP 532 nm
Laser aleksandrytowy 755 nm Laser PDL 585/589/595 nm Laser diodowy 980 nm Laser Nd:YAG 1064 IPL |
| Melanina | Naskórek, skóra właściwa, włosy | redukcja owłosienia i zmian pigmentacyjnych | Laser KTP 532 nm
Laser Nd:YAG 1064 (nanosekundowy lub pikosekundowy) Laser diodowy 810 nm Laser wolumetryczny 675 nm Laser aleksandrytowy 755 nm Laser rubinowy 694 nm IPL |
| Kolagen | Skóra właściwa, śródbłonek naczyń | zwiększenie gęstości i elastyczności skóry, redukcja zmarszczek, terapia blizn i rozstępów, redukcja zmian naczyniowych | Laser wolumetryczny 675 nm |
| Woda | Cała skóra | zabiegi ablacyjne, laserowy resurfacing, usuwanie zmian skórnych, poprawa tekstury skóry, redukcja hiperpigmentacji | Laser tulowy 1927
Laser CO2 10600 nm Laser Er:YAG 2940 nm Laser Er:Glass 1540 nm IPL |
| Sebum | Gruczoły łojowe | redukcja łojotoku i zmian trądzikowych | Laser 1726 nm |
| Porfiryny bakterii | Jednostka włosowo-łojowa | redukcja zapalnych zmian trądzikowych | IPL 420 nm |
Czas trwania impulsu
Czas trwania impulsu będzie miał znaczenie w doborze lasera do wskazania, ponieważ różny czas emisji wiązki laserowej będzie powodował odmienny efekt biologiczny. Będzie miał on również znaczenie, ponieważ aby skutecznie ogrzać daną strukturę, należy to zrobić w czasie krótszym niż wynosi jej czas relaksacji termicznej.
| Czas trwania impulsu / Mechanizm | Przykład laserów | Przykład zastosowania |
| Ciągły / Biomodulacja, ablacja, koagulacja | Lasery biostymulacyjne, CO2, Erb:YAG (w praktyce używa się często leczenia pulsacyjnego dla lepszej kontroli ablacji) | Biostymulacja, rewitalizacja skóry, terapia blizn, rozstępów, odparowywanie tkanki, usuwanie niewielkich zmian skórnych np. włókniaków |
| Milisekundy / Selektywna fototermoliza, niespecyficzne podgrzewanie | Laser aleksandrytowy, diodowy, Nd:YAG, KTP, wolumetryczny | Terapia zmian naczyniowych, redukcja rumienia, zamykanie teleangiektazji, redukcja owłosienia, trądzik, terapia hiperpigmentacji, zwiększenie napięcia skóry, obkurczanie włókien kolagenowych |
| Nanosekundy / Selektywna fototermoliza, selektywne fotoakustyczne zniszczenie | Nd:YAG 1064/532
Aleksandrytowe |
Usuwanie tatuaży, makijażu permanentnego, usuwanie zmian barwnikowych |
| Pikosekundy / Selektywne fotoakustyczne zniszczenie i selektywna fototermoliza | Nd:YAG 1064/532
Aleksandrytowe |
Usuwanie tatuaży, makijażu permanentnego, usuwanie zmian barwnikowych |
Biomodulacja powoduje delikatne i drobne zmiany, które modulować będą pracę na poziomie komórkowym. Da to efekt biostymulacji. Będzie ona wpływała na procesy biochemiczne zachodzące w tkance, wspierać proces regeneracji, przyspieszać metabolizm komórkowy bez jednoczesnego jej uszkodzenia. Lasery biostymulacyjne to najczęściej lasery niskoenergetyczne, które pracują w bardzo długich czasach trwania impulsu.
Fotoablacja to zjawisko powodujące odparowanie czy zwęglenie tkanki. Obserwowane jest w przypadku zastosowania laserów ablacyjnych CO2 czy Er:YAG. Celem jest zniszczenie tkanki. Taki efekt dają lasery wysokoenergetyczne pracujące w długim czasie – ciągłym lub milisekundowym.
Selektywna fototermoliza polega na selektywnych ogrzaniu chromoforu bez uszkodzenia struktur otaczających. Zjawisko, które wykorzystuje się w redukcji owłosienia, zamykaniu naczyń, redukcji rumienia, hiperpigmentacji czy ujędrniania skóry. Aby uzyskać to zjawisko należy użyć wyższych energii niż w przypadku laserów biostymulujących a czas trwania impulsu wyrażany jest w milisekundach. Zjawisko zachodzi z wytworzeniem znacznej termiki w tkance.
Selektywne fotoakustyczne zniszczenie polega na mechanicznym fotorozerwaniu struktury zawierającej dany chromofor. Aby uzyskać to zjawisko należy użyć znacznych wartości energii, przy jednoczesnym bardzo krótkim czasie trwania impulsu – nanosekundy, pikosekundy. Energia jest tak duża i podana w tak krótkim czasie, że nie doprowadza do podgrzania struktury a jej fotoakustycznego zniszczenia. Termika w tkance jest więc niewielka. Często zabiegi te przebiegają bez uszkodzenia naskórka.
Wielkość plamki zabiegowej
Lasery, w zależności od producenta i wskazań różnić się będą wielkością plamki zabiegowej (tzw. spot zabiegowy). Plamka zabiegowa to obszar, jaką laser jest w stanie naświetlić podczas jednego impulsu. Wielkość plamki zabiegowej będzie mieć wpływ na głębokość penetracji energii laserowej. Mały spot zabiegowy powodować będzie zdecydowanie płytsze wnikanie energii, od większego spotu zabiegowego. Dzieje się tak, ponieważ przy małych plamkach, fotony na bokach ulegają rozproszeniu a to powoduje spadek głębokości penetracji.
Hemoglobina i oksyhemoglobina – terapia zmian naczyniowych
Pomimo tego, że chromoforem będzie hemoglobina czy oksyhemoglobina, tak naprawdę targetem dla terapii naczyniowych jest śródbłonek naczynia, który ulec musi koagulacji. Maksimum absorpcji dla hemoglobiny wynosi 418, 542 oraz 577 nm. 418 nm nie znajduje zastosowania ze względu na zbyt płytką penetrację. Wybierać należy lasery milisekundowe, które wywołują efekt selektywnej fototermolizy. Im większa będzie plamka, tym głębiej położone naczynia laser będzie usuwać. Naczynia o dużej średnicy potrzebują dłuższych czasów trwania impulsu i większej energii, aby je ogrzać i skoagulować. Naczynia o mniejszej średnicy potrzebują krótszych czasów i mniejszej energii.
Laser KTP
Stosunkowo krótki impuls (532 nm) powoduje, że laser ten w zdecydowanej większości wykorzystywany jest do terapii płytko położonych zmian naczyniowych w obrębie twarzy, szyi czy dekoltu. Jego działanie ograniczone jest płytkim wnikaniem oraz silnym pochłanianiem przez melaninę (występuje zwiększone ryzyko oparzenia). Posiadają one jednak dłuższy czas trwania impulsu w porównaniu do laserów PDL, przez co ograniczone jest ryzyko wystąpienia plamicy pozabiegowej.
(……………………………………………….)
Artykuł ukazał się w wydaniu 1/2025 art of BEAUTY
Jeśli chcesz przeczytać więcej zamów egzemplarz lub prenumeratę art of BEAUTY
Małgorzata Dudek
Magister kosmetologii ze specjalnością w medycynie estetycznej. Wykładowca akademicki Śląskiej Wyższej Szkoły Medycznej w Katowicach. Wieloletni praktyk, szkoleniowiec i manager branży beauty. Autorka publikacji z zakresu kosmetologi.
https://www.instagram.com/mdudek.kosmetolog/?locale=en_US%2Cen_GB%2Cen_GB&hl=am-et