Kondycja włosów odzwierciedla stan organizmu, a także dużo mówi o sposobie odżywiania, a nawet stylu życia. Schorzenia skóry głowy i problemy związane z wypadającymi włosami to często objawy nie tylko chorób, ale również efekt nieprawidłowej diety, pielęgnacji czy chwilowego osłabienia organizmu.
Brak w codziennej diecie substancji odżywczych – zarówno witam jak i minerałów może skutkować złą kondycją włosów. Co zatem powinniśmy jeść i o jakie witaminy i minerały musimy zadbać, by cieszyć się mocnymi i zdrowymi włosami?
Dieta powinna dostarczać włosom składników poprawiających ich strukturę jak i odżywiających skórę głowy. W jadłospisie powinno uwzględnić się produkty bogate w białko, krzem, miedź czy bardzo ważne witaminy i minerały.
Podstawowym budulcem włosów są białka i składniki mineralne. Należy unikać diet ubogich w żelazo oraz cynk. Posiłki powinny być bogate w witaminy, przede wszystkim A, D, E, K jak również B6 i B12. Odżywianie powinno być dobrze zbilansowane, wówczas nasze włosy będą prawidłowo nawilżone i odżywione od środka, a w efekcie zachowają zdrowy wygląd.
Aby włosy były mocne, gęste i zdrowe w pierwszej kolejności warto zadbać o nabiał, mięso i ryby. Wymienione składniki są bardzo ważne ponieważ dostarczą pełnowartościowego białka, które zbudowane jest z aminokwasów. Te małe zaś cząstki stanowią budulec dla keratyny będącej ważną substancją struktury włosa. Keratyna zawiera aminokwasy posiadające w swym składzie siarkę, która pełni rolę swoistego cementu, który spaja ze sobą reszty aminokwasowe, tworząc białko. Niedobory siarki mogą prowadzić do kruchości i łamliwości włosów, nadmiernego wypadania, utraty ich blasku, czy nawet w niektórych przypadkach przerzedzenia włosów. W jadłospisie powinny znaleźć się również soja, soczewica, fasola, kasza gryczana, jaglana czy komosa ryżowa. Ważne w spożyciu są produkty mleczne, posiadające istotną dla naszych włosów witaminę A, jak również mięso bogate w żelazo. Cała grupa wymienionych produktów będzie również dostarczać organizmowi bardzo ważnych składników takich jak cynk i witaminę B12, które właśnie odpowiadają za stan naszych włosów.
Niedobór żelaza najczęściej objawia się wypadaniem i osłabieniem włosów. Dużo lepiej jest spożywać produkty pochodzenia zwierzęcego, ponieważ takie żelazo charakteryzuje się lepszą przyswajalnością niż to roślinne. Jeśli jednak decydujemy się na to drugie można je znaleźć w takich produktach roślinnych jak brokuł, szpinak, kakao, a także kasza jaglana i soczewica. Tak samo jak żelazo istotny jest również krzem, którego największa ilość występuje właśnie we włosach. Odgrywa on istotną rolę w biosyntezie nukleotydów DNA, RNA oraz jest niezbędny do prawidłowej syntezy kolagenu. Można go znaleźć w takich produktach jak płatki owsiane, kasza jęczmienna czy kasza jaglana. Krzem można również suplementować poprzez picie naparów ze skrzypu polnego.
Stan naszych włosów jest w dużej mierze odzwierciedleniem tego, co dostarczamy do naszego organizmu wraz z posiłkami. Nasza dieta powinna być przede wszystkim zbilansowana tak, aby nie dopuścić do niedoborów w naszym organizmie, które w pierwszej kolejności odbiją się na kondycji włosów. Warto zadawać sobie sprawę, że źle zbilansowane diety mogą zaburzać homeostazę organizmu – równowagę m.in. procesów biochemicznych w ludzkim ciele i prowadzić do niedoborów witamin oraz składników mineralnych. W efekcie prowadzić do złego odżywania mieszków włosowych i ogólnej złej kondycji całej struktury włosa. Włosy mogą zacząć wypadać z powodu braku dostatecznej ilości składników odżywczych.
W diecie odpowiedniej dla włosów powinny znaleźć się również takie składniki jak węglowodany i witaminy B. Są one niezbędne do wytworzenia energii potrzebnej organizmowi do wzrostu włosów, a można je znaleźć głównie w produktach pełnoziarnistych. Na szybszy porost włosów, dietę warto uzupełnić również o orzechy i nasiona, dostarczają nie tylko witaminy B ale również są źródłem biotyny, która odżywia mieszki włosowe.
W diecie na włosy nie może zabraknąć produktów dostarczających witaminy A i E. To jedne z najsilniejszych antyoksydantów, które zwalczają wolne rodniki tlenowe mogące uszkadzać komórki skóry, przyspieszając jej starzenie. Niedobór tych witamin może przyczynić się do wypadania włosów, ich łamliwości czy też wysuszania. Najlepszym ich źródłem są czerwone owoce i warzywa, czyli na przykład papryka, dynia, pomarańcze czy wiśnie. Z kolei Witamina E znajduje się w ziarnach roślin oleistych i olejach jak na przykład: len, słonecznik, sezam czy oliwa z oliwek.
Minerałami najważniejszymi dla zdrowia włosów jest cynk i miedź. Cynk to mikropierwiastek, który występuje w większej ilości we włosach niż krwiobiegu, jeśli nie dostarczamy go w odpowiedniej ilości, organizm uzupełnia go sobie właśnie z włosów, które w efekcie stają się łamliwe, kruche i matowe. Niedobory tego pierwiastka powodują, że włosy także zaczynają wypadać. Niedobór zaś miedzi może powodować zmiany strukturalne włosa i jego odbarwienie. Najlepszym źródłem cynku są otręby, zarodki pszenne czy płatki owsiane. Szczególnie wysoką zawartość cynku posiadają pestki dyni czy orzechy brazylijskie. Do naszego jadłospisu warto także wprowadzić inne produkty z tej grupy takie jak orzechy włoskie będące źródłem kwasów omega 3.
W diecie na gęste włosy nie powinno zabraknąć świeżych warzyw i owoców, ponieważ są one źródłem innych witamin i minerałów oraz substancji o charakterze antyoksydacyjnym. Wpływają one na kondycję skóry głowy, a przez to także na stan włosów. Najcenniejsze są te owoce i warzywa o zielonej, pomarańczowej i żółtej barwie. Zaleca się jeść marchew, dynię, brokuły, fasolkę szparagową, morele czy brzoskwinie, które stanowią cenne źródło beta karotenu, czyli prowitaminy A.
Biotyna – dobrodziejstwo dla włosów
Biotyna, nazywana potocznie witaminą piękna, ma duży wpływ na wygląd naszych włosów, paznokci i skóry. Regularnie dostarczana do organizmu, pełni niezwykle ważną funkcję zarówno w metabolizowaniu węglowodanów, jak i tłuszczów. Jak biotyna wpływa na stan naszych włosów i czy warto uzupełniać jej niedobór w organizmie?
Biotyna, inaczej witamina B7 lub H to organiczny związek chemiczny, występujący w wielu substancjach żywieniowych i ze względu na swoje właściwości zdolny do leczenia wypadania włosów czy zapalenia skóry. Uczestnicząc w procesie przemiany glukozy, biotyna posiada ogromny wpływ na cały nasz organizm.
Biotyna jest witaminą naturalnie występującą w takich produktach spożywczych jak m.in. żółtko jaja, szpinak, orzechy włoskie, wątroba wołowa, sardynki, migdały, soja, soczewica marchew czy mąka pełnoziarnista. Witamina B7, zawarta w wymienionych produktach traci niestety swoje właściwości w trakcie ich obróbki termicznej. Podobnie jest w przypadku umieszczenia biotyny w roztworze alkaicznym lub kwaśnym. Niekorzystny wpływ na przyswajalność witaminy piękności ma także alkohol, estrogeny oraz przetworzona żywność.
Trzeba sobie zdawać sprawę, że biotyna zawarta w pożywieniu nie wchłania się w 100%. Wynika to z faktu, że witamina, która występuje w produktach spożywczych, musi zostać uwolniona, by była dostępna. Powód tego zjawiska jest następujący – tworzy ona na ogół wiązanie kowalencyjne z białkiem, a owo wiązanie powinno być rozbite. W efekcie biotyna zawarta na przykład w produktach zbożowych wchłania się maksymalnie w 40%.
Dzienne zapotrzebowanie na biotynę wynosi, według różnych źródeł 1-5mg, a w przypadku pacjentów przyjmujących antybiotyki czy sulfonamidy powinno być wyższe.
Biotyna a stan naszych włosów
Witamina piękna, jak określa się biotynę, ma niezwykle istotny wpływ na stan naszych włosów, ponieważ poprzez krew zasila macierz włosa w biodostępną siarkę. Zadaniem macierzy jest spojenie łodygi włosa na całej jego długości. Wiązania siarkowe są zaś wchłaniane w masę keratynową. Dodatkowo witamina H pełni funkcję regulacyjną, jeśli chodzi o metabolizm skóry głowy, w efekcie pozytywnie wpływa na korzenie i wzrost łodygi włosa. Gdy w naszym organizmie jest zbyt mało biotyny, pojawia się nadmierne wypadanie włosów, łojotok oraz łupież.
Niedobór witaminy piękna może być spowodowany przez różne czynniki. Podstawowym z nich jest zazwyczaj nieprawidłowa dieta. Negatywny wpływ ma występowanie biotyny w naszym organizmie miewa także ciąża, długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, leków przeciwpadaczkowych, jak również intensywny wysiłek fizyczny, podeszły wiek oraz zaburzenia w prawidłowym jej wchłanianiu.
Przypadki niedoboru biotyny przynoszą wiele negatywnych konsekwencji dla stanu naszego zdrowia i samopoczucia. Pojawiają się przebarwienia, zmiany atopowe i łojotokowe zapalenie skóry, jak również zapalenia spojówek, drętwienie kończyn, bóle mięśniowe, problemy z jelitami oraz podwyższony poziom cholesterolu.
Ze względu na fakt, że niewielki procent zawartej w pożywieniu biotyny wchłania się do naszego organizmu, na rynku dostępnych jest wiele suplementów diety, które ją zawierają. Najczęściej są to preparaty mające wykazać pozytywny wpływ na stan włosów, paznokci oraz skóry. Należy jednak pamiętać, że myśląc o zdrowych włosach, istotne jest holistyczne podejście do ich pielęgnacji. Nie należy ograniczać się tylko do suplementacji biotyną, ale również wybierać wartościowe produkty do pielęgnacji skóry głowy. Tylko kompleksowe podejście do dbania o włosy, poprawia ich stan i witalność.
Jak ekologicznie dbać o włosy?
Coraz więcej kobiet decyduje się na poszukiwanie naturalnych alternatyw wspierających pielęgnację włosów. Znane naszym babciom sposoby na poprawę kondycji włosów znajdują zastosowanie również współcześnie. Jakie rośliny posiadają tajemną moc, która poprawia kondycję włosów?
Przedstawione rośliny są bogatym źródłem substancji odżywczych, w tym minerałów i witamin, mających istotny wpływ na kondycję włosów. Każda z roślin przynosi pozytywne rezultaty, ale pod jednym warunkiem – musi być stosowana regularnie i długotrwale. Właśnie tyle czasu trwa uzupełnianie ubytków składników odżywczych i odbudowa włosów. Po takiej terapii zarówno włosy, jak i skóra głowy są w lepszej kondycji, a problemy takie jak łojotok czy łupież znacznie się zmniejszają.
Pielęgnacja włosów powinna być dostosowana indywidualnie, ponieważ problemy skóry głowy u każdego są inne. Zależą przede wszystkim od prowadzonego trybu życia, diety, gospodarki hormonalnej i mogą różnić się w zależności od pory roku.
Oto kilka roślin, które odpowiadają na potrzeby włosów związanych z ich naturalną pielęgnacją.
Przede wszystkim pokrzywa, to roślina bogata w wiele witamin, mikro- oraz makro- elementów. Dostarczając te składniki wzmocnimy i odżywimy włosy, ale również zadziałamy przeciwstarzeniowo ze względu na bogatą obecność przeciwutleniaczy. Reguluje również ona pracę gruczołów łojowych, a więc zmniejsza przetłuszczanie się włosów. Jej właściwości sprzyjają również gojeniu się ran. Ponadto, sok z pokrzywy często polecany jest na wypadanie włosów spowodowany niedoborem żelaza bądź ferrytyny.
Palma sabałowa – jej właściwości wykorzystuje się w problemie androgenowego typu łysienia. Palma zawiera w sobie roślinne sterole – tzw. fitosterole, które działają niemal identyczne jak steroidy wytwarzane w ciele człowieka. Roślina wykazuje działanie hamujące przemianę testosteronu w dihydrotestosteron (DHT). DHT jest jedną z głównych przyczyn łysienia androgenowego – powoduje miniaturyzację włosów, ich ścieńczenie i zbyt szybkie wypadanie. Palma, oprócz fitosteroli, dodatkowo bogata jest w kwasy tłuszczowe czy flawonoidy.
Koniczyna czerwona – ta roślina wyróżnia się bogactwem izoflawonoidów. Jest to grupa fitohormonów, grających bardzo pozytywną rolę w naszym organizmie. Działają niczym estrogeny w naszym ciele. Koniczyna pomocna jest w łysieniu androgenowym – zmniejsza wypadanie włosów istniejące na tle hormonalnym. Stabilizując hormony w organizmie będzie również działać sebostatycznie, czyli ureguluje łojotok, jak i również pomoże w walce z łupieżem i podrażnioną skórą głowy.
Skrzyp polny – najcenniejsze składniki aktywne występujące w skrzypie polnym to m.in. krzem, potas, magnez, witaminy z grupy A, B oraz C, czy flawonoidy. Skrzyp wpływa na odżywienie włosów i skóry głowy. Krzem i inne substancje odżywcze, które zawiera wpływają pozytywnie na wzmocnienie włosów, zanikanie problemu łamania się i kruchości oraz ograniczą ich wypadanie. Ta roślina pomocna jest również w walce z łupieżem i przy przetłuszczaniu się włosów.
Łopian – posiada w sobie m.in. związki poliacetylenowe, witaminy, garbniki czy siarkę. Włosy wspomaga odbudowując je i wzmacniając, hamuje wypadanie oraz przyspiesza ich porost. Roślina ta ważna jest również w przypadku pielęgnacji skóry głowy. Korzeń z łopianu wykazuje działanie przeciwbakteryjne czy przeciwgrzybicze. Idealnie więc sprawdzi się w wypadku uciążliwego łupieżu bądź łojotoku.
Warunkiem ładnego wyglądu włosów jest ich zdrowie, to zaś zależy w dużej mierze od zdrowej skóry głowy, a szczególnie od zasilania mieszków włosowych składnikami, z których są zbudowane i to zarówno pod względem chemicznym, jak i biologicznym. Jednym z ważnych źródeł tych składników są zioła, a właściwie wyciągi z ziół w postaci ekstraktów, olejków czy naparów oraz produkty pochodzenia naturalnego. Takie kuracje jednak wymagają zdecydowanie dłuższego czasu, zważywszy jednak na brak skutków ubocznych warto je zastosować choćby jako działania wspierające
Warto mieć świadomość, że kondycja naszych włosów jest ściśle powiązana z funkcjonowaniem całego organizmu. Jeśli występują w nim nieprawidłowości, włosy są pierwszym elementem, do którego przestają być dostarczane substancje odżywcze. Dlatego jeśli zaobserwujemy, że nasze włosy są w gorszej kondycji i zaczynają nadmiernie wypadać, przyczyn należy szukać wewnątrz organizmu. Czekając zbyt długo ze zwróceniem się po specjalistyczną pomoc, możemy narazić się na trwałą utratę włosów.
mgr Anna Mackojć
Trycholog. Biotechnolog. Adiunct w World Trichology Society USA. Założyciel Instytutu Trychologii. Wykładowca akademicki Diagnostyki Trychologicznej w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.