Wpływ diety na odporność organizmu jest znaczący. Wyodrębniono naturalne produkty, które wspomagają pracę układu odpornościowego.
Tran, olej rybi wraz z witaminą D wspierają odporność. Olej rybi wykazuje właściwości przeciwzapalne, ponieważ jest źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, takich jak EPA (kwas eikozapentaenowy) oraz DHA (kwas dokozaheksaenowy). Wykazano obniżenie markerów stanu zapalnego po 6-miesięcznej suplementacji.
Cennym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 (WNKT n-3) są również nasiona lnu bogate w kwas alfa-linolenowy oraz nasiona chia. WNKT n-3 hamują syntezę cytokin prozapalnych, przyczyniają się do spowolnienia progresji zmian miażdżycowych. Działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne wykazują takie produkty jak: orzechy, zwłaszcza włoskie, oliwa z oliwek, gdyż są źródłem związków fenolowych o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych.
Flawonoidy wykazują działanie przeciwzapalne. Zawarte są w: warzywach, owocach, nasionach roślin strączkowych, herbacie, czerwonym winie oraz kakao. Ich działanie przeciwzapalne polega na blokowaniu przemian kwasu arachidonowego do mediatorów stanu zapalnego. Ponadto flawonoidy modulują aktywność komórek odpornościowych, a to sprzyja zmniejszonej produkcji cytokin prozapalnych oraz reaktywnych form tlenu i azotu.
Czosnek zawiera wysoką zawartość allicyny, dlatego nazywany bywa naturalnym antybiotykiem. Jego główne właściwości to: działanie przeciwgrzybicze, przeciwmiażdżycowe, przeciwbakteryjne, przeciwzakrzepowe, przeciwzapalne, immunomodulujące oraz obniżające stężenie cukru we krwi i regulujące ciśnienie krwi. Nie określono dokładnie, jaka dawka czosnku jest zalecana w danej chorobie. Natomiast sugeruje się stosowanie 4 g czosnku 2-3 razy dziennie, by skrócić i osłabić infekcję.
Cebula zwyczajna zawiera wiele substancji siarkoorganicznych o właściwościach bakteriobójczych. Co więcej, jest bogatym źródłem witaminy C. Dostarcza witamin z grupy B oraz K. Zawiera pierwiastki takie jak: fosfor, żelazo, wapń, miedź, cynk, magnez, chrom, selen. Posiada flawonoidy o właściwościach antyoksydacyjnych, a zawarta w niej kwercetyna ma działanie przeciwwirusowe. Dodatkowo cebula wzmaga wydzielanie śluzu z górnych dróg oddechowych oraz ich oczyszczanie, dlatego wykazuje pozytywny wpływ w przypadku nieżytu błon śluzowych. Jednak gotowanie i smażenie ogranicza działanie przeciwdrobnoustrojowe.
Do ziół i roślin wpływających pozytywnie na układ odpornościowy zaliczane są: aloes, czystek, herbata biała, zielona, czerwona, żeń-szeń, owoc maliny, aronii, kwiat bzu czarnego, wiesiołek.
Produkty otrzymywane z liści aloesu zwyczajnego wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, immunomodulujące. Natomiast sok z aloesu jest źródłem kwasu foliowego, witamin z grupy B, żelaza, wapnia, manganu oraz potasu.
Czystek zawiera wysoką zawartość polifenoli o właściwościach przeciwutleniających, hamujące rozwój stanów zapalnych.
Biała, zielona oraz czerwona herbata jest źródłem polifenoli, antyoksydantów, dlatego wykazuje właściwości zmniejszające stan zapalny.
Korzeń żeń-szenia zawiera glikozydy saponinowe, które stymulują odpowiedź immunologiczną. Co więcej zwiększają zdolność hemoglobiny do przyłączania tlenu, a w konsekwencji wspomagają zapatrywanie narządów w tlen.
Maliny wykazują działanie napotne, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne, zawierają witaminę C, E oraz witaminy z grupy B, potas, wapń, miedź, żelazo, mangan. Maliny to źródło antocyjanów, dlatego hamują enzymy procesu prozapalnego.
Owoce aronii ze względu na zawartość flawonoidów, kwasów fenolowych, antocyjanów, witamin A, C, E mają właściwości przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe.
Kwiat bzu czarnego bogaty w flawonoidy, kwasy organiczne, garbniki, witaminy C, z grupy B. Działa przeciwzapalnie, wykrztuśnie, napotnie.
Olej z wiesiołka ze względu na zawartość kwasu gamma-linolenowego, oprócz zapobiegania miażdżycy, zmniejsza stan zapalny.
Natomiast przyprawy immunomodulujące to między innymi: cynamon, imbir, kurkuma oraz oregano.
Witaminami wpływającymi pozytywnie na odporność są witaminy antyoksydacyjne: A, C, E oraz D.
Do składników mineralnych stymulujących układ odpornościowy należą: selen, cynk oraz żelazo.
Podsumowując, prawidłowo skomponowana dieta oparta na zasadach zdrowego żywienia, zawierająca wymienione wcześniej składniki stanowi naturalny sposób wspomagania odporności.
Bibliografia:
Dymarska E. (2016). Czynniki modulujące układ immunologiczny człowieka. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 19 (2): 21-37.
Jankowska K., Suszczewicz N. (2020). Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem. Wiedza Medyczna – Numer Specjalny. 46-65.
Kościej A., Skotnicka-Graca U., Ozg I. (2017). Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci. Probl Hig Epidemiol, 98(2): 110-117.
Kurczyńska A., Dymarska E. (2018). Immunostymulujące składniki żywności w prewencji i łagodzeniu przebiegu procesów zapalnych. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 27 (2): 45-60.
Jagoda Bester
Magister dietetyki klinicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach oraz psychologii stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wieloletni członek kół naukowych z dietetyki i psychodietetyki. Pracuje w gabinecie, w szkołach wyższych, prowadzi warsztaty dietetyczne dla seniorów.
Jeśli chcesz przeczytać całe wydanie art of BEAUTY kup egzemplarz lub prenumeratę >>>