Wykorzystanie kwasów organicznych ma w pielęgnacji skóry długą tradycję, a wiedza dotycząca bardzo szerokich możliwości ich zastosowania w kosmetologii ciągle się rozwija.
Kwasy organiczne znajdują się w stosowanych do pielęgnacji kosmetykach przeznaczonych zarówno dla skór wrażliwych, starzejących się, suchych, tłustych jak i mieszanych, stanowią też bazę wielu specjalistycznych zabiegów dedykowanych bardzo szerokiemu spektrum przypadłości skórnych. Popularność zawdzięczają swoim wszechstronnym właściwościom zmuszającym skórę do regeneracji, takim jak: działanie keratolityczne, rozjaśniające przebarwienia, seboregulujące, bakteriostatyczne, nawilżające i ujędrniające.
Najpopularniejszą formą stosowania kwasów organicznych w terapiach gabinetowych są peelingi chemiczne (eksfoliacja, chemabrazja, złuszczanie). Ich zadaniem jest nie tylko usunięcie martwych komórek naskórka, ale także np. niwelowanie stanów zapalnych, różnego rodzaju przebarwień, wzmacnianie układu naczyniowego i pobudzenie skóry do regeneracji.
Problemy z cerą mogą się pojawić w każdym wieku i przybierać charakter od niewielkich i chwilowych niedogodności po różnego rodzaju schorzenia, jak choćby trądzik pospolity, trądzik różowaty, atopowe zapalenie skóry, nadmierne rogowacenie, nadwrażliwość, alergie, problemy naczyniowe i przebarwienia, jednak przy obecnym rozwoju kosmetologii i medycyny można znaleźć na nie dobre rozwiązania. Pojawiające się na skórze zaczerwienienia, przetłuszczenie, przesuszenie, świąd, pęknięcia czy stany zapalne, nawet niewielkie, są wskazaniem do tego, aby zwrócić uwagę na potrzeby skóry. Im bardziej zaniedba się cerę problematyczną, tym dłuższe, bardziej uciążliwe i kosztowne będzie przywrócenie jej zdrowia. Efektami zaniedbań mogą być przebarwienia, blizny, szybsze starzenie się skóry. Często pojawiają się różnego rodzaju dermatozy, od nadmiernego rogowacenia po różne formy trądziku, rumień, atopowe zapalenie skóry, trądzik różowaty, okołomieszkowe zapalenie skóry, silne przesuszenia lub nadreaktywność. Z pomocą przychodzą wtedy kwasy i ich niezwykle szerokie możliwości. Terapia zawsze powinna być dobierana indywidualnie z uwzględnieniem przyczyny problemów, stopienia nasilenia przypadłości skórnych i wykluczeniem przeciwwskazań do zabiegów.
Peelingi chemiczne są niezwykle popularnymi zabiegami, w których używa się substancji o działaniu złuszczającym. Najczęściej wykorzystywanymi w zabiegach kosmetologicznych są:
- AHA (alfa-hydroksykwasy) – m.in. kwas glikolowy, migdałowy, jabłkowy, cytrynowy, mlekowy, winowy, szikimowy,
- BHA (beta-hydroksykwasy) – kwas salicylowy,
- PHA (poli-hydroksykwasy) – np. kwas laktobionowy, glukonolakton,
- inne kwasy organiczne – m.in. kwas askorbinowy, trójchlorooctowy (TCA – pochodna kwasu octowego – z grupy kwasów karboksylowych) oraz pirogronowy (alfa-ketonokwas),
- enzymy – np. bromelaina, papaina,
- peelingi ziołowe, zawierające kompozycje roślinne, np. algi, skrzyp, szałwię, pokrzywę, sproszkowane koralowce,
- fenole – np. fenol, rezorcyna, polifenole
W ostatnich latach obserwuje się duży rozwój kosmetologii i metod związanych
z leczeniem skóry bez interwencji chirurgicznych i ogólnego leczenia farmakologicznego. Poszukuje się rozwiązań skutecznych w jej regeneracji, ujędrnianiu oraz leczeniu jej chorób z użyciem preparatów do stosowania miejscowego i efektywnych zabiegów specjalistycznych, takich jak peelingi chemiczne.
Najczęstszym wskazaniem do tego rodzaju zabiegów jest regulacja keratynizacji i pracy gruczołów łojowych, korekcja zmian barwnikowych, leczenie blizn potrądzikowych, wygładzanie skóry, ale również likwidacja szkodliwych efektów działania promieni słonecznych i odnowa starzejącej się skóry. Odpowiedzią kosmetologii i dermatologii na coraz większe zainteresowanie usuwaniem nieestetycznych zmian skórnych jest ciągłe doskonalenie metod, rozwijanie nowych technik, poszukiwanie nowych połączeń składników terapeutycznych i możliwości skutecznego działania w krótszym czasie.
Peelingi chemiczne są jedną z takich gałęzi kosmetologii i medycyny. Wykonuje się je w celu usunięcia powierzchownych zmian chorobowych bądź defektów pozapalnych, zmian związanych z wiekiem, ale też by stymulować skórę do przebudowy. Polegają one na kontrolowanym częściowym lub całkowitym usunięciu warstwy rogowej naskórka, a nawet warstw głębszych, w celu odnowienia lub leczenia skóry.
Peelingi chemiczne z zastosowaniem kwasów, nawet powierzchowne, wpływają również na niżej położone warstwy skóry, stymulując ich regenerację. Skóra staje się wrażliwsza na oddziaływanie zewnętrznych czynników mechanicznych, termicznych i chemicznych, co znacząco wpływa na skuteczność stosowania preparatów pielęgnacyjnych lub leczniczych. Istotne znaczenie ma głębokość działania stosowanego preparatu, jego rodzaj i metoda wykonania peelingu.
Ze względu na stosowany rodzaj czynnika złuszczającego peelingi dzieli się na:
- powierzchowne – zmiany zachodzą w obrębie samego naskórka, ale mogą sięgać nawet do warstwy brodawkowatej skóry właściwej, penetracja ok. 0,06 mm; taki efekt uzyskuje się np. za pomocą kwasu salicylowego 30%, TCA 10–25%, roztworu Jessnera, kwasu glikolowego 30–70% czy rezorcyny 40%;
- średnio głębokie – obejmujące naskórek i warstwę brodawkowatą oraz górną część warstwy siateczkowatej skóry właściwej, penetracja ok. 0,45 mm; takie złuszczanie daje np. TCA 35–50%, roztwór Jessnera + TCA, kwas salicylowy + roztwór Jessnera, kwas glikolowy + TCA, kwas pirogronowy;
- głębokie – działające do części środkowej warstwy siateczkowatej skóry właściwej, głębokość złuszczania ok. 0,6 mm; tak działa np. roztwór Bakera-Gordona zawierający fenol 88%, TCA 50–60% czy też mydło płynne Septisol.
Powyższy podział należy traktować orientacyjnie, ponieważ głębokość złuszczania danego czynnika zależy od wielu kwestii, a działanie peelingu można zdecydowanie pogłębić, zwiększając stężenie środka złuszczającego, nakładając kilka warstw preparatu, poprzedzając nałożenie preparatu na skórę wykonaniem mikrodermabrazji lub użyciem silniejszego pre-peelu. (…………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………..)
Jeśli chcesz przeczytać więcej zamów egzemplarz lub prenumeratę art of BEAUTY >>>
Jolanta Kozaczyńska
Specjalista kosmetologii estetycznej i kosmetologii leczniczej, dietetyki klinicznej i dietetyki w kosmetologii, instruktor odnowy biologicznej, pedagog i wykładowca zawodu. Od wielu lat prowadzi działalność społeczną w dziedzinach dotyczących profilaktyki zdrowotnej i poprawy wizerunku. Właściciel gabinetu Esther Studio w Warszawie.