Lekcją długowieczności mieszkańców „Niebieskich stref” – według Dana Buettnera – dzieli się z czytelnikami Katarzyna Gwiazdowska w swojej książce „Tajemnice Zdrowia.”
Dan Buettner wraz z zespołem ekspertów badał najbardziej długowiecznych ludzi, dzięki czemu udało mu się odkryć, że ich zdrowie oraz długie życie nie są̨ wynikiem tylko konkretnej diety cud czy dobrych genów. To, że dożywają̨ sędziwego wieku – w dobrym zdrowiu fizycznym i psychicznym – jest efektem określonego stylu życia, które prowadzili przez kilkadziesiąt lat.
„Kiedy dotarłam do badań Dana Buettnera, zrobiły na mnie ogromne wrażenie. Autor jeździł do Niebieskich Stref (czyli miejsc, gdzie stwierdzono najwyższy odsetek wciąż̇ sprawnych i aktywnych stulatków), przebywał z nimi, dopytywał, co dokładnie jedzą̨, ile się̨ ruszają̨, jak się̨ modlą̨, jaki tryb życia prowadzą. Spotykał się̨ ze stulatkami na pokera i grając z nimi w karty zagadywał o życie i poczucie szczęścia. Wraz z zespołem badaczy zgromadził naprawdę̨ dużą̨ ilość́ danych, a wnioski opisał w swoich książkach. Co ważne, nie poprzestał tylko na tym. Zaczął wprowadzać́ Niebieskie Strefy do Stanów Zjednoczonych, przekształcając całe miasteczka w miejsca, gdzie ludzie są̨ zdrowsi, sprawniejsi i szczęśliwsi” – mówi Katarzyna Gwiazdowska, autorka bestsellerowego, kompleksowego, holistycznego poradnika „Tajemnice Zdrowia”.
„Jestem pełna podziwu dla takich projektów, które pozwalają̨ wprowadzać́ pozytywne zmiany w lokalnych społecznościach. Moja książka jest również̇ tego skromnym przykładem i mam nadzieję, że dzięki niej wiele osób zmieni swoje nawyki żywieniowe oraz cały styl życia na bardziej zdrowy. Co zatem odkrył Buettner i czego możemy nauczyć́ się̨ z jego badań? – dodaje K. Gwiazdowska.
Kluczem do zdrowia i długowieczności są̨ zdrowe nawyki, czyli powtarzalne zachowania, które towarzyszą nam na co dzień́. Nie ma jednej magicznej pigułki czy recepty, „cudu” albo niezwykłego lekarza, który uczyni nas zdrowymi na całe życie. Nasze osobiste wybory, dokonywane każdego dnia, przekładają̨ się̨ na zdrowie, poszerzają̨ świadomość́ i pozwalają zachować pozytywny stan umysłu. Szczęście osiągamy dzięki wszystkim tym działaniom jako efekt naszej wewnętrznej pracy i świadomości. I mówimy o trwałym poczuciu szczęścia, a nie krótkim emocjonalnym uniesieniu.
Dan Buettner w wyniku przeprowadzonych badań nad stulatkami stworzył nową piramidę̨ zdrowia i żywienia, którą̨ nazwał POWER 9* (Mocna Dziewiątka). Spójrzmy na nią
i zastanówmy się̨, które z poniższych nawyków możemy już teraz wprowadzić do naszej codzienności. Oto dziewięć nawyków zdrowego stylu życia stulatków z różnych stron świata:
Codzienna aktywność́ fizyczna
Stałą częścią stylu życia stulatków jest regularny, umiarkowany ruch. Spędzają dużo czasu
na świeżym powietrzu, krzątając się wokół domu lub w swoich ogródkach, chodząc
po górzystym terenie lub pasąc bydło. Nie siedzą całymi dniami przed komputerem
czy telewizorem. Są aktywni do ostatnich dni swojego życia. Do kościoła lub świątyni chodzą pieszo, odwiedzają też bliskich i znajomych, jeżdżąc rowerem. Prowadzą aktywny tryb życia i tym samym zapobiegają otyłości, chorobom reumatycznym, artretyzmowi, chorobom serca, a nawet chorobom starczym, takim jak demencja czy choroba Alzheimera.
- Życiowy cel
Stulatkowie mają swój cel w życiu. Jest on związany z rodziną, z pracą lub wiarą. Każdy z nich na swój sposób znajduje powód, dla którego codziennie rano warto wstać z łóżka i z radością przeżywać kolejny dzień. Badania pokazują, że posiadanie takiego celu przedłuża życie nawet o siedem lat. Zapobiega też depresji, stanom lękowym, wypaleniu i poczuciu beznadziei.
- Wolne tempo życia
Osoby z Niebieskich Stref prowadzą wolniejsze tempo życia niż współcześni mieszkańcy dużych miast Zachodu. Można by powiedzieć, że celebrują swoje życie i stosują praktykę uważności (choć nie znają pojęcia mindfulness). Spożywają posiłki w ciszy, bez głośnego radia czy telewizora w tle. Dają sobie prawo do odpoczynku, drzemki lub popołudniowej sjesty. Gdy jest im ciężko i przeżywają stres, mają swoje sposoby na radzenie sobie z negatywnymi emocjami – idą na spacer na łono natury, spotykają z rodziną, wspominają przodków albo modlą w pobliskim kościele.
- Zasada 80 procent
Powszechną zasadą odżywiania wśród stulatków jest napełnianie żołądka tylko
w 80 procentach jego pojemności, czyli wstają od stołu z lekkim niedosytem. Badania pokazują, że wprowadzenie takiego zwyczaju może znacząco wpłynąć na utratę zbędnych kilogramów i zapobiec otyłości. Ponadto mieszkańcy Niebieskich Stref regularnie poszczą,
czy to przez wzgląd na przekonania religijne, czy w imię tradycji przekazywanej z dziada pradziada. Ich ostatni posiłek zwykle jest najmniejszy i spożywany późnym popołudniem lub wczesnym wieczorem. Nie objadają się na wieczór i nie jedzą w nocy. Nasuwa się wniosek, że obfite jedzenie skraca życie, za to krótki, lecz regularny post je wydłuża.
- Dieta roślinna
Podstawą diety mieszkańców Niebieskich Stref są lokalne warzywa, a białko pozyskuje
się z roślin strączkowych: bobu, fasoli, soi, soczewicy i cieciorki. Mięso je się rzadko, przeważnie ok. 5 razy w miesiącu, i tylko w małych, maksymalnie dwustugramowych porcjach. Jeżeli Niebieskie Strefy leżą nad morzem czy oceanem, mieszkańcy spożywają również ryby i owoce morza, lecz nie jest to podstawa ich codziennej diety, a jedynie dodatek.
- Wino – godzina 17.00
Długowieczni piją wino (najczęściej czerwone) w małych ilościach (jeden kieliszek) do wczesnej kolacji. Często jest to ok. godz. 17.00 i w towarzystwie znajomych lub rodziny; nigdy nie piją sami. Traktują to jako celebrację życia i alkohol nie jest tam traktowany jako sposób na radzenie sobie ze stresem, jak to często bywa w kulturach zachodnich.
- Więzi społeczne i otoczenie
Mieszkańcy Niebieskich Stref żyją w przyjaznym środowisku, często blisko natury. Pozytywne więzi społeczne – podtrzymywane przez osoby długowieczne – korzystnie wpływają na ich nawyki zdrowotne. Okazuje się, że o wiele łatwiej utrzymać zdrowy styl życia, gdy otoczenie zachowuje podobne zasady. I odwrotnie, przebywając w otoczeniu osób palących, nadużywających alkohol czy stosujących niezdrową dietę, narażamy się na przejęcie ich nawyków. Działa znana zasada – „z kim przystajesz, takim się stajesz”. Dlatego tak ważne jest w jakim otoczeniu przebywamy na co dzień́.
- Wspólnota
Prawie wszyscy badani stulatkowie należą do wspólnot religijnych lub duchowych. Rodzaj wyznania nie ma znaczenia, liczy się to, iż długowieczni wierzą w istnienie Boga lub Siły Wyższej i czują̨ Jego/Jej opiekę. Ponadto modlitwa lub medytacja jest ich podstawową praktyką stosowaną w domach i rodzinach. Badania pokazują̨, że branie udziału w uroczystościach religijnych lub duchowych cztery razy w miesiącu przedłuża życie od czterech aż do czternastu lat.
- Najbliżsi przede wszystkim
Mieszkańcy Niebieskich Stref na pierwszym miejscu stawiają rodzinę. Mieszkają ze starszymi i dziećmi albo blisko nich. Pielęgnują więzi rodzinne poprzez częste spotykanie się z członkami rodziny. Nie cierpią z powodu samotności. Pozostają wierni swoim partnerom, co dodaje im dodatkowe trzy lata życia. Poświęcają dużo czasu dzieciom, obdarzając je miłością. Szanują też starszych oraz przodków.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o recepcie na długowieczność, sposobach wdrażania prozdrowotnych nawyków, sięgnij po „Tajemnice Zdrowia” Katarzyny Gwiazdowskiej. Autorka specjalizuje się w holistycznej pracy nad zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Jej misją jest zmiana nawyków, która naprawdę trwale podniesie jakość życia, stworzy solidny fundament pod dobre zdrowie i samopoczucie. Kolejnym stopniem wtajemniczenia może być lektura książek samego Dana Buettnera.
Książka Tajemnice Zdrowia dostępna wyłącznie w sklepie internetowym Wydawnictwa Biały Wiatr https://bialywiatr.com
*D. Buettner, Niebieskie Strefy w praktyce, Galaktyka, Łódź 2016, s. 22 344 Dan Buettner jest założycielem Blue ZonesTM, organizacji pomagającej Amerykanom wieść dłuższe i zdrowsze życie.
O autorce:
Katarzyna Gwiazdowska – specjalizuje się w holistycznej pracy nad zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym. Psycholog, psychodietetyk, dyplomowana trenerka detoksu Instytutu Świadomego Życia Ewy Foley, absolwentka Szkoły Treningu i Warsztatu Psychologicznego Ośrodka INTRA, certyfikowana nauczycielka metody Soul Body Fusion®. Interesuje się różnymi metodami oczyszczania i przywracania naturalnej harmonii organizmu. Prowadzi m.in. detoksy holistyczne, warsztaty z zakresu psychodietetyki, profilaktyki stresu, rozwoju osobistego, kręgi kobiet, kursy praktyka i nauczyciela Soul Body Fusion®, sesje jogi i medytacji oraz udziela indywidualnych konsultacji.
Ukończyła Szkołę Wyższą Psychologii Społecznej w Warszawie na kierunku Psychologia. Przez rok studiowała w Paryżu na Université Paris X Nanterre, gdzie prowadziła badania
do pracy magisterskiej. Uczęszczała na roczny kurs w Instytucie Świadomego Życia Ewy Foley, po którym obroniła pracę dyplomową na temat detoksu holistycznego. W Ośrodku Edukacji i Pomocy Psychologicznej INTRA ukończyła Szkołę̨ Treningu i Warsztatu Psychologicznego oraz Studium Treningu Interpersonalnego. Zdobyła dyplom psychodietetyka na studiach podyplomowych Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.