Kto powinien uwzględnić ją w swoim jadłospisie?
Kukurydza jest produktem o wyjątkowym znaczeniu w żywieniu człowieka. Jej wartość odżywcza i smakowa związana jest z wysoką ilością węglowodanów złożonych, wpływających pozytywnie na uczucie sytości, oraz z wysoką zawartością błonnika regulującego pracę przewodu pokarmowego. Magdalena Czyrynda-Koleda, specjalistka ds. żywienia i ekspertka kampanii „Kukurydza – źródło zdrowia, energii i smaku” mówi, jakie osoby szczególnie powinny uwzględnić ją w swojej diecie.
- Osoby wymagające stosowania diety bezglutenowej
Kukurydza, ze względu na fakt, że jest całkowicie wolna od glutenu, może być stosowana przez osoby na diecie bezglutenowej. Polega ona na eliminacji z jadłospisu białek należących do grupy prolamin, występujących w nasionach traw, w tym zbóż takich jak pszenica, żyto, jęczmień. Wskazaniem do stosowania tego typu diety jest:
– celiakia, zwana chorobą trzewną, będąca schorzeniem autoimmunologicznym o podłożu genetycznym,
– alergia na gluten,
– nieceliakalna nadwrażliwość na gluten,
– choroba Duhringa, zwana „celiakią skórną”.
Celiakia jest chorobą przewlekłą, która wymaga rygorystycznego przestrzegania zaleceń diety bezglutenowej przez całe życie, co oznacza rezygnację z produktów zawierających gluten i zastąpienie ich tymi, które są wolne od opisywanego białka. Do takich produktów należy kukurydza oraz jej przetwory. – Wprowadzenie do diety bezglutenowej produktów kukurydzianych pozwala zadbać o odpowiednią podaż błonnika pokarmowego, witamin z grupy B i wielu składników mineralnych, do których niedoboru dochodzi na skutek źle prowadzonej eliminacji i wdrażania nowych, bezglutenowych zaleceń żywieniowych – wyjaśnia Magdalena Czyrynda-Koleda.
Alergia na gluten jest uważana za uczulenie pokarmowe, powstałe na skutek działania określonych alergenów, natomiast nieceliakalna nadwrażliwość na gluten jest stosunkowo niedawno odkrytą chorobą i ujawnia się poprzez charakterystyczne objawy na skutek spożycia glutenu. – Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku ważne jest ograniczenie spożycia produktów z glutenem bądź całkowita ich eliminacja. Jako zagęszczacz dań bezglutenowych świetnie sprawdzi się mąka kukurydziana, która może być również jednym ze składników placków śniadaniowych. Kasza kukurydziana z kolei będzie doskonałą bazą do przygotowania obiadowego dania jednogarnkowego lub sałatki – proponuje ekspertka kampanii „Kukurydza – źródło zdrowia, energii i smaku”.
- Chorzy z zaburzeniami hormonalnymi
Tarczyca to gruczoł, który do prawidłowej pracy potrzebuje odpowiedniego poziomu selenu. Pierwiastek ten bowiem bierze udział w syntezie enzymu zwanego peroksydazą glutationową, chroniącą tarczycę przed stresem oksydacyjnym i działaniem wolnych rodników. Kukurydza jest źródłem selenu i dzięki temu może wspierać pracę tarczycy. Ponadto zawiera szereg przeciwutleniaczy o silnym działaniu przeciwzapalnym, które są polecane w diecie osób zmagających się z niedoczynnością tarczycy i/lub Hashimoto.
Kukurydza znajdzie również zastosowanie w diecie osób insulinoopornych oraz chorych z cukrzycą typu II (indeks glikemiczny kukurydzy, w zależności od źródła, plasuje się między niskim a średnim).
Co ważne, kukurydza jest źródłem skrobi opornej, która – nie będąc podatna na działanie enzymów trawiennych – trafia w niezmienionej formie do jelita grubego, zapobiegając tym samym dużym skokom poziomu glukozy we krwi.
- Weganie i fleksitarianie
Kukurydza charakteryzuje się wysoką zawartością skrobi, co sprawia, że jest polecana osobom na diecie fleksitariańskiej. Dieta ta wywodzi się od słów flexible – elastyczny i vegetarian – wegetariański, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „elastyczny wegetarianizm”. – Powyższy sposób żywienia opiera się przede wszystkim na zwiększonym spożyciu owoców i warzyw, a dużo rzadziej pojawiają się w jadłospisie fleksitarian mięso i ryby. Osoby na diecie fleksitariańskiej kładą większy nacisk na udział w codziennym menu nasion roślin strączkowych i produktów zbożowych pełnoziarnistych, w tym kukurydzy, przy jednoczesnym ograniczeniu żywności wysokoprzetworzonej. Dzięki temu chronią swój organizm przed chorobami serca, otyłością, nowotworami czy cukrzycą – tłumaczy specjalistka ds. żywienia.
Ziarna kukurydzy, ze względu na zawartość białka roślinnego, powinny znaleźć się także w jadłospisie wegan. Makroskładnik ten pełni funkcję budulcową w organizmie oraz uczestniczy w odbudowie zniszczonych tkanek, wspierając przy tym pracę układu immunologicznego.
- Cierpiący na hiperlipidemię
Z podwyższonym poziomem cholesterolu i trójglicerydów, czyli z hiperlipidemią, zmaga się coraz więcej osób. W dłuższej perspektywie może ona prowadzić do rozwoju wielu chorób ze strony układu sercowo-naczyniowego, takich jak miażdżyca czy choroba niedokrwienna serca. – Błonnik rozpuszczalny zawarty w kukurydzy, zwłaszcza pod postacią β-glukanów, wspomaga obniżanie poziomu cholesterolu we krwi. Wpływa na tempo wydalania kwasów żółciowych wraz z kałem, które są syntetyzowane z cholesterolu. Dokonując wyboru przetworów kukurydzianych, warto skupić się na tych otrzymywanych z pełnego ziarna, które oprócz wyższej zawartości błonnika pokarmowego będą również bogatszym źródłem witamin z grupy B – zaleca Magdalena Czyrynda-Koleda.
Ważne znaczenie w leczeniu hiperlipidemii ma również kwas linolowy, występujący m.in. w oleju kukurydzianym. Kwas ten zmniejsza stężenie frakcji lipoprotein LDL, zwanych potocznie „złym cholesterolem”. Działanie to wzmacniają sterole roślinne, które hamują wchłanianie z jelit cholesterolu wątrobowego, jak i tego dostarczanego wraz z pożywieniem.
- Osoby z problemami jelitowymi
Wysoka zawartość błonnika pokarmowego w kukurydzy pomaga zmiękczyć stolec, ułatwiając tym samym regularne wypróżnianie się. Obecność skrobi opornej wspiera pracę jelit. Jako składnik niepodlegający działaniu enzymów w jelicie cienkim, wędruje do jelita grubego, stanowiąc pożywkę dla „dobrych bakterii” i wpływając pozytywnie na stan mikroflory jelitowej. Wspomniane „dobre bakterie” pełnią kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka bądź całkowitym zapobieganiu rakowi okrężnicy.
- Dzieci na początku rozszerzania diety
Kasza kukurydziana jest jednym z tych produktów, które podaje się niemowlakom podczas rozszerzania ich diety, czyli po 6. miesiącu życia. Jest ona produktem szybkim w przygotowaniu, bogatym w selen, który pełni ważną rolą w budowaniu odporności. Ponadto kasza ta zawiera szereg innych substancji o właściwościach antyoksydacyjnych, jak karotenoidy, antocyjany czy witamina E. Oprócz kaszy kukurydzianej, w diecie dzieci świetnie sprawdzi się również mąka kukurydziana, najlepiej pełnoziarnista, z której można przygotować placki bądź naleśniki.
Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Kukurydza – źródło zdrowia, energii i smaku”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych.
Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej: https://www.kukurydzadlazdrowia.pl/ oraz na profilu: https://www.facebook.com/KukurydzaDlaZdrowia