W dzisiejszych czasach bardzo dużą wagę przywiązuje się do wyglądu zewnętrznego. Próbujemy różnych metod, aby jak najdłużej wyglądać młodo. Jednak starzenie jest nieuniknionym procesem biologicznym, który czeka każdego z nas.
Skóra starzeje się pod wpływem wielu czynników. Część z nich, czynniki egzogenne, pochodzą ze środowiska zewnętrznego. Należy do nich przede wszystkim promieniowanie UV, które jest jednym z głównych przyczyn starzenia się skóry. Są to również wolne rodniki powstające ze spalin samochodowych, dymu tytoniowego oraz przemysłowego. W przeciwieństwie do nich, czynniki endogenne są uwarunkowane genetycznie i mają źródło w procesach zachodzących w naszym organizmie. Wszystko to prowadzi do widocznych na skórze zmian takich jak zmarszczki czy utrata jędrności i elastyczności.
Organizm ludzki, w celach ochronnych stworzył mechanizmy obronne, które w pewnym stopniu niwelują procesy starzenia. Między innymi zwiększona produkcja melaniny po ekspozycji na promieniowanie słoneczne, jak również działanie naturalnych substancji antyoksydacyjnych jak witamina E i C w organizmie. W naszej skórze działają również procesy naprawcze uszkodzonego DNA oraz regulujące syntezę lipidów, aby odbudować uszkodzoną barierę naskórkową.
Jednak wszystkie naturalne procesy naprawcze okazują się niewystarczające, kiedy nasza skóra jest nadmiernie narażona na czynniki starzeniowe. Ulegają one również osłabieniu z upływem lat. Z pomocą przychodzą nam kosmetyki, które w skuteczny sposób naśladują działanie ochronne naszej skóry. Preparaty kosmetyczne działające przeciwstarzeniowo powinny chronić przed promieniowaniem UV, zabezpieczać przed działaniem wolnych rodników, a także stymulować i regulować odnowę struktur skóry.
Ochrona przeciwsłoneczna
Substancje zapewniające ochronę przeciw promieniowaniu UV zawarte w kosmetykach przeciwstarzeniowych to zarówno filtry chemiczne jak i fizyczne, które działają niczym ekran odbijający promienie słoneczne dla naszej skóry. Spośród syntetycznych, popularny jest na przykład Octyl methoxycinnamate, Benzophenone-3 oraz Butyl methoxydibenzoylmethane. Te naturalne to substancje takie jak Titanium dioxide, Zinc oxide. Stosuje się także naturalne surowce, które również są filtrami przeciwsłonecznymi. Jest to na przykład sok aloesowy, ekstrakty roślinne zawierające kwas ferulowy czy kawowy, niektóre tłuszcze takie jak masło Shea czy masło kakaowe. Nie mniej największą skuteczność wykazują filtry chemiczne.
Nawilżanie
Podstawą pielęgnacji przeciwzmarszczkowej jest prawidłowe nawilżenie skóry. Należy zadbać o nie niezależnie od wieku. Odwodnienie uwrażliwia skórę na działanie czynników starzeniowych. Nawilżanie polega na odnowieniu warstwy lipidowej naskórka, a także na wzmocnieniu jej funkcji ochronnych.
Kosmetyki pielęgnacyjne powinny zostać dobrane odpowiednio dla rodzaju cery. Na szczęście na półkach drogeryjnych i aptecznych mamy szeroki wybór preparatów. W ich składzie powinien znajdować się przede wszystkim kwas hialuronowy, który działa niczym „magnes wilgoci”. Doskonale sprawdzi się również mocznik, kwas mlekowy, gliceryna i glikol propylenowy. Aby skutecznie uszczelnić barierę skóry warto stosować kosmetyki zawierające w swoim składzie fizjologiczne lipidy czyli na przykład ceramidy, skwalen, trójglicerydy, fosfolipidy oraz kwasy tłuszczowe. Wartościowymi składnikami będą również hydrolizaty między innymi hydrolizat protein pszenicy, ryżu, soi czy jedwabiu. Pozostają one na powierzchni skóry co czyni je dobrymi surowcami nawilżającymi.
Antyoksydacja
Spośród substancji antyoksydacyjnych na uwagę zasługuje witamina E i jej pochodne. Działają dwutorowo. Uzupełniają niedobory lipidów warstwy rogowej skóry, a także chronią przed utlenianiem nienasyconych kwasów tłuszczowych lipidów cementu międzykomórkowego. Poprawiają tym samym elastyczność i miękkość naskórka.
Zastosowanie w produktach anti-age ma kolejna „witamina młodości” – witamina C. Jej działanie na skórę związane jest przede wszystkim z właściwościami przeciwrodnikowymi i stymulującymi syntezę kolagenu. Podstawowym problemem związanym z tą witaminą jest jej hydrofilowy charakter. Uniemożliwia to wniknięcie do skóry właściwej, gdzie odbywa się synteza kolagenu. Rozwiązaniem jest wykorzystywanie związku witaminy C i kwasu palmitynowego. Palmitynian witaminy C doskonale radzi sobie z przeniknięciem do głębszych warstw skóry. Wykorzystuje się także metodę zamknięcia witaminy C w mikroskopijne układy zwane liposomami, co ułatwia ich wnikanie.
Silnymi przeciwutleniaczami są flawonoidy. Szczególnie dużo jest ich w nasionach i skórkach niektórych roślin. Najwięcej flawonoidów znajduje się w zielonej herbacie, pestkach i skórkach winogron, w miłorzębie japońskim, arnice, nagietku. Wykazują silniejsze działanie przeciwrodnikowe od wymienionych witamin.
Ogromne znaczenie w procesach antyoksydacyjnych ma koenzym Q – ubichinon. Nie bez powodu nazywany jest eliksirem młodości, gdyż skutecznie hamuje procesy starzenia. Pozwala pozbyć się reaktywnych form tlenu z komórek, będących przyczyną starzenia się skóry. Wybierajmy więc kosmetyki z jego zawartością.
Stymulacja odnowy skóry
Substancjami przodującymi na tle innych o działaniu redukującym zmarszczki, wygładzającym i uelastyczniającym, o potwierdzonym badaniami działaniu, są retinoidy czyli pochodne witaminy A. W kosmetykach przeciwstarzeniowych znajdziemy retinol oraz retinal. Ze względu na swój lipofilowy charakter doskonale przenikają przez barierę naskórkową, a działanie fizjologiczne obejmuje również skórę właściwą. Kremy z jego zawartością przeznaczone są dla cer dojrzałych, z widocznymi i utrwalonymi zmarszczkami. Działa silnie regenerująco oraz stymuluje procesy odnowy skóry. Retinoidy zapobiegają także nadmiernej utracie wody z naskórka, co ma istotne znaczenie w zahamowaniu tworzenia się nowych zmarszczek.
Grupa substancji równie często wykorzystywana w produktach przeciwstarzeniowych to alfahydroksykwasy (AHA). Pozwalają one na uzyskanie młodszego, bardziej świeżego wyglądu, poprawę kolorytu, a także wzrost nawilżenia i elastyczności skóry. Rozluźniają one połączenia między komórkami warstwy rogowej co prowadzi do złuszczenia naskórka. Natomiast każde złuszczanie naskórka wysyła jednocześnie sygnał do wzmożenia podziałów komórkowych i tym samym bardzo szybką odnowę skóry i spłycenie zmarszczek.
W ostatnich latach jako składnik produktów anti-age stosuje się niskocząsteczkowe peptydy biomimetyczne. Są to połączenia kilku aminokwasów stanowiące analogi peptydów ludzkich. Działanie tych związków zostało potwierdzone badaniami aplikacyjnymi. Umożliwiają one zniesienie utrwalonych z wiekiem sygnałów wywołujących skurcz miofibroblastów i tym samym znaczną redukcje zmarszczek mimicznych.
Cennym źródłem substancji o działaniu przeciwstarzeniowym są algi. W kosmetologii do najczęściej stosowanych alg należą takie rodzaje jak Laminaria, Fucus, Spirulina, Chlorella.
Stanowią źródło polisacharydów, soli mineralnych, karotenoidów i innych substancji. Z tego względu powodują wzrost syntezy kolagenu i elastyny i działanie przeciwstarzeniowe.
Wiele wskazuje na to, że przyszłość kosmetologii należy do Polaków! Grupa naukowców z Wrocławia, jako pierwsza na świecie, odkryła komórki pochodzące z poroża jelenia szlachetnego. Mają one ogromne działanie regeneracyjne. Bazując na tym odkryciu, stworzono innowacyjny składnik NHAC Biocervin MIC-1, który jest zawarty w kosmetyku Revitacell. Ten unikatowy składnik ogranicza procesy starzenia się zarówno zewnątrz jak i wewnątrzpochodne. Stymuluje produkcję białek strukturalnych poprzez syntezę kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. W efekcie skóra zyskuje młodszy wygląd.
Suplementacja doustna
Wraz z wiekiem zmniejsza się zdolność przeciwrodnikowa skóry. Aby uzupełnić jej braki należy poza produktami kosmetycznymi zastosować suplementację doustną, która wzmocni działanie przeciwstarzeniowe. Aktywność przeciwstarzeniową popartą badaniami wykazuje witamina E oraz doustne ekstrakty roślinne zawierające flawonoidy (zielona herbata, pestki winogron, pyknogenol), a także b-karoten, likopen i luteina. Wszystkie te substancje są szeroko dostępne w suplementach aptecznych.
Magdalena Kowalczyk
Farmaceutka w aptece Medicover w Warszawie, magister kosmetologii. Autorka wielu artykułów o tematyce urodowo-zdrowotnej. Zainteresowania skupia na chemii oraz recepturze kosmetycznej.