Proces starzenia się skóry u kobiet skorelowany jest ze zmianami na tle hormonalnym, mając na uwadze przede wszystkim stan menopauzy.
Jak wskazano w publikacji Skin aging and menopause: implications for treatment, na poziomie komórek skóry wyróżnia się receptory estrogenowe. W związku z czym, z kosmetologicznego punktu widzenia, dochodzi do zaburzenia poziomu glikozaminoglikanów, wody, czy kolagenu. Kolejno, prowadzi to do wizualnych zmian związanych ze starzeniem się skóry, w postaci między innymi utraty odpowiedniej elastyczności skóry. Okres menopauzy, wpływa także na zaburzenia w obszarze reaktywności naczyń krwionośnych skóry. Kolejno, implikacja ta przejawia się w postaci zaczerwienienia skóry. Zaburzenia te, które obecne są wizualnie na skórze, pojawiać się mogą już w okresie perimenopauzalnym. Wraz z przyspieszonym procesem starzenia się skóry, możliwe jest wystąpienie nadmiernej utraty włosów w postaci łysienia menopauzalnego.
Jak donosi publikacja Menopause and the Skin: Old Favorites and New Innovations in Cosmeceuticals for Estrogen-Deficient Skin, po okresie menopauzy dochodzi do spadku 17β-estradiolu. Co ciekawe, jak wskazują dostępne dane, 17β-estradiol jest siedmiokrotnie silniejszym hormonem, aniżeli estron. Czym jest to spowodowane? Przede wszystkim indukcją interakcji z receptorami estrogenowymi. Poziom estrogenów zaczyna ulegać spadkowi po 30 roku życia. W związku z czym, spada również poziom nawilżenia skóry, bowiem jak uprzednio wspomniano, estrogeny odpowiadają za utrzymanie właściwego poziomu glikozaminoglikanów, proteoglikanów, czy mukopolisacharydów. Co więcej, jak donosi wskazana publikacja naukowa, estrogeny odpowiadają za utrzymanie odpowiedniego poziomu żywotności komórek, ochronę wobec stresu oksydacyjnego i reaktywnych form tlenu, aktywacji czynnika jądrowego związanego z erytroidem 2, czy podtrzymanie składników macierzy zewnątrzkomórkowej, czego przykładem jest fibrylina. Co ciekawe, wiodącą rolę 17-β-estradiolu w cyklu wzrostu włosów potwierdzono w publikacji Topical Estrogen Accelerates Hair Regrowth in Mice After Chemotherapy-Induced Alopecia by Favoring the Dystrophic Catagen Response Pathway to Damage, gdzie dowiedziono znaczący odrost włosów u pacjentów po chemioterapii na skutek miejscowego zastosowania 17-β-estradiolu.
Z trychologicznego punktu widzenia, utrata włosów jest jednym z problemów w okresie okołomenopauzalnym, o czym wspomniano w rozdziale Łysienie androgenowe kobiet menopauzalne w książce Trychologia Kosmetologiczna i Lekarska (Musiał C., PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022). W tym okresie, dochodzi do wzrostu poziomu testosteronu, oraz jednoczesnego spadku poziomu estrogenów i progesteronu. Kolejno, dochodzi do powstania DHT, czyli dihydrotestosteronu, na skutek połączenia z receptorami androgenowymi. Następstwem tego procesu, jest miniaturyzacja mieszków włosowych. Co więcej, wraz z postępującym procesem starzenia się, dochodzi do dysbiozy mikrobioty skóry, w tym owłosionej skóry głowy, a także spadku priorytetowych lipidów, ceramidów, kwasów tłuszczowych, czy cholesterolu. Pamiętajmy, że wymienione powyżej czynniki stanowią priorytetowy element właściwego funkcjonowania skóry, skóry głowy, a także wytrzymałości łodygi włosów. Niemniej jak wskazano, kluczowe jest kompleksowe podejście do problemu łysienia, uwzględniając jednocześnie czynniki ekspozomalne.
Artykuł ukazał się w wydaniu 4/2023 art of BEAUTY
Jeśli chcesz przeczytać więcej zamów egzemplarz lub prenumeratę art of BEAUTY >>>
Więcej informacji na temat menopauzy:
Kongres POKONAJ MENOPAUZĘ >>>
Dr n. med. i n. zdr. Claudia Musiał
Doktor nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki medyczne, kosmetolog o specjalności kosmetologia bioestetyczna, trycholog; naukowiec w dziedzinie onkologii eksperymentalnej i biologii molekularnej. Laureatka nagrody Człowiek Roku 2023 w konkursie art of Beauty Prestige Awards za innowacyjne badania naukowe i promowanie rozwoju trychologii w Polsce, wieloletni wykładowca akademicki. Autorka publikacji naukowych o zasięgu międzynarodowym z Listy Filadelfijskiej z dziedziny biologii, chemii medycznej, onkologii eksperymentalnej, kosmetologii oraz trychologii, jak również szeregu branżowych publikacji popularno-naukowych w wiodących magazynach branży beauty; prelegentka na konferencjach naukowych i popularno-naukowych. Szkoleniowiec z zakresu
trychologii i kosmetologii, oraz ekspert medialny. Członkini International Trichoscopy Society oraz Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego. Członkini honorowego międzynarodowego towarzystwa naukowego Sigma Xi: The Scientific Research Honor Society. Autorka bestsellerowej książki Trychologia Kosmetologiczna i Lekarska (PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022) oraz Rola Komórek Macierzystych we Współczesnej Medycynie Estetycznej i Kosmetologii (PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023).