Nadpotliwość, znana również jako hiperhydroza, to nieprawidłowy stan medyczny charakteryzujący się nadmierną produkcją potu, która mocno wykracza poza fizjologiczne potrzeby organizmu do regulacji swojej temperatury. Ta nieproporcjonalna ilość potu może pojawić się w różnych obszarach ciała, w tym na dłoniach, stopach, pachach i twarzy, często prowadząc do dużego dyskomfortu i niepokoju.
Wpływ nadpotliwości na codzienne życie może być naprawdę znaczący i wielowymiarowy. Fizycznie, osoby cierpiące na nadpotliwość mogą doświadczać dość nieprzyjemnego uczucia wilgoci, chłodu i niekiedy nawet odparzeń czy infekcji skóry spowodowanych ciągłą wilgotnością. Jednak wpływ ten rozciąga się najczęściej daleko poza fizyczne jej aspekty, przenikając do psychologicznych i emocjonalnych sfer naszego życia. Nadmierna potliwość może prowadzić często do uczucia wstydu i niepewności, ograniczając w pewien sposób interakcje społeczne, wybory zawodowe i ogólną jakość życia.
Osoby zmagające się z nadmierną potliwością często muszą dostosować swoje codzienne rutyny i a nawet niektóre wybory życiowe, aby zarządzać swoim stanem. Może to obejmować także wybór zakupu i noszenia ubrań w ciemnych kolorach lub wykonanych z takich materiałów, które lepiej maskują pot, unikanie sytuacji stresowych i społecznych, które mogą wywołać nadmierne pocenie się – takich jak na przykład publiczne wystąpienia, spotkania towarzyskie czy eventy firmowe, a także codzienne poszukiwanie produktów i terapii, które mogą złagodzić objawy. W konsekwencji, chociaż nadpotliwość jest bardzo często bagatelizowana jako jedynie kłopotliwy problem kosmetyczny, jej wpływ na życie osób dotkniętych tym stanem jest naprawdę głęboki, wpływając bardzo na ich samopoczucie, społeczne interakcje i ogólną jakość życia. Dokładne zrozumienie i empatia wobec tych trudności, z którymi borykają się osoby cierpiące na nadpotliwość, są naprawdę kluczowe w dążeniu do efektywnych rozwiązań i wsparcia.
Z racji naszej zawodowej – podologicznej profesji, w szczególności zajmiemy się tutaj problemem stóp. Nadpotliwość stóp, znana również jako plantarna hiperhydroza, charakteryzuje się nadmiernym wydzielaniem potu przez gruczoły potowe znajdujące się na podeszwach naszych stóp. Ta dość specyficzna forma nadpotliwości może mieć szczególnie znaczący wpływ na codzienne funkcjonowanie i jakość życia osób nią dotkniętych, prowadząc do szeregu niepożądanych konsekwencji. Nadmierne pocenie się stóp stwarza idealne środowisko dla wielu typów bakterii, które rozwijają się w wilgotnych warunkach lub wilgotnym środowisku, co niestety, często prowadzi do nieprzyjemnego zapachu. A to z kolei może być źródłem znacznego dyskomfortu i wstydu. Stała wilgoć zwiększa ryzyko infekcji grzybiczych i bakteryjnych, takich jak grzybica stóp i paznokci. Te infekcje mogą być nie tylko bolesne i nieprzyjemne, ale również trudne w leczeniu, zwłaszcza w przypadku przewlekłego stanu tego problemu.
Nadmierna wilgotność może prowadzić do szybszego zużycia obuwia, a także do trudności z utrzymaniem go w pożądanej czystości i świeżości. Osoby z nadpotliwością stóp mogą więc częściej wymieniać swoje buty, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ciągła wilgoć i tarcie natomiast mogą prowadzić do powstawania odcisków, pęcherzy i innych uszkodzeń skóry, co dodatkowo utrudnia chodzenie i noszenie określonych, np. modnych typów obuwia.
Nieprzyjemny zapach i widoczne oznaki nadmiernego pocenia się, mogą prowadzić do poczucia wstydu, obniżonej samooceny i unikania niektórych sytuacji społecznych, co z kolei może skutkować izolacją i pogorszeniem stanu psychicznego osoby dotkniętej tym problemem. Nadpotliwość stóp może w pewien sposób ograniczać uczestnictwo w różnych aktywnościach naszego życia, od sportów po zawodowe obowiązki, zwłaszcza w sytuacjach, które wymagają zdejmowania obuwia na przykład baseny, sauny, zajęcia jogi i inne zajęcia sportowe. Osoby cierpiące na nadpotliwość stóp mogą być niejako zmuszone do wybierania takiego obuwia, które ukryje problem, często kosztem komfortu i preferencji osobistych.
Różnorodność przyczyn problemu pokazuje, że nadpotliwość stóp może być symptomem wielu różnych stanów, od łagodnych po poważne. Może ona być częściowo uwarunkowana genetycznie, co oznacza, że nasza predyspozycja do tej dolegliwości może być dziedziczona. Genetyczne aspekty mogą wpływać na ilość, rozmieszczenie i aktywność gruczołów potowych. Biologicznie, niektóre osoby mają po prostu więcej gruczołów potowych lub gruczoły te są bardziej aktywne, co prowadzi do zwiększonej produkcji potu. Aktywność fizyczna i intensywny wysiłek fizyczny naturalnie zwiększa potliwość, w tym stóp, jako część procesu regulacji temperatury ciała. Noszenie butów i skarpetek, które nie „oddychają” i są wykonane z materiałów syntetycznych, może zatrzymywać wilgoć wokół stóp, zwiększając potliwość. Niektóre pokarmy i substancje, takie jak kofeina, ostre przyprawy, a także alkohol czy nawet nikotyna, mogą zwiększać potliwość poprzez stymulację układu nerwowego lub zwiększenie metabolizmu.
Stres emocjonalny i psychiczny może znacząco wpływać na poziom potliwości, w tym oczywiście stóp. To zjawisko jest związane z aktywacją układu sympatycznego, który przygotowuje organizm do stresowej reakcji „walcz lub uciekaj”, zwiększając produkcję potu. Problemy psychiczne, takie jak lęk, depresja, czy fobie społeczne, mogą nasilać ten efekt.
Szereg stanów zdrowotnych może prowadzić do nadpotliwości stóp jako jednego z objawów. Należą do nich:
- nadczynność tarczycy, gdyż zwiększona aktywność tego gruczołu może przyspieszać różne procesy metaboliczne w organizmie, w tym także produkcję potu;
- cukrzyca – fluktuacje poziomu cukru we krwi mogą mocno wpływać na potliwość;
- zespół niespokojnych nóg – ten stan może prowadzić do zwiększonej potliwości stóp, szczególnie w nocy;
- menopauza – wahania hormonalne mogą wpływać na termoregulację i potliwość;
- otyłość – nadmierna masa ciała może zwiększać problem ze względu na większy wysiłek włożony w codzienne czynności oraz izolacyjne właściwości tkanki tłuszczowej;
- leki – mogą powodować nadpotliwość jako efekt uboczny, należą do nich leki przeciwdepresyjne, na nadciśnienie, przeciwnowotworowe, niektóre suplementy i leki bez recepty.
Rozumienie tych czynników może być kluczowe w zarządzaniu nadpotliwością stóp, często wymagając kompleksowego podejścia, które uwzględnia m.in. zmiany stylu życia, leczenie farmakologiczne, celowane terapie psychologiczne.
Stopy, ze względu na ich naturalną tendencję do pocenia się i częste umieszczanie w ciepłym, ciemnym i wilgotnym środowisku – takim jak buty, stanowią idealne miejsce dla rozwoju bakterii i grzybów. Nadmierna wilgoć, spowodowana potliwością, ułatwia te procesy, tworząc idealne warunki dla mikroorganizmów, które mogą prowadzić do infekcji, takich jak grzybica stóp, oraz nieprzyjemnych zapachów. Regularna i dokładna higiena stóp pomaga kontrolować poziom wilgoci, ograniczając tym samym rozwój mikroorganizmów. Dobra higiena stóp odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu infekcjom skórnym i eliminowaniu nieprzyjemnych zapachów. Czyste i suche stopy są mniej podatne na infekcje, ponieważ usuwane są martwe komórki skóry i inne substancje, które mogłyby służyć jako pożywka dla bakterii i grzybów. Ponadto, regularne mycie stóp zmniejsza obecność bakterii, które są główną przyczyną nieprzyjemnych zapachów.
(……………………………………………….)
Artykuł ukazał się w wydaniu 1/2024 art of BEAUTY
Jeśli chcesz przeczytać więcej zamów egzemplarz lub prenumeratę art of BEAUTY >>>
Teresa Agnieszka Klimczak
Podolog, wykładowca konferencyjny. Instruktor podologii i ortonyksjii. Właścicielka gabinetów kosmetycznych i podoloigicznych.
www.podiatria.pl
Facebook: Podologia & Chirurgia – Teresa Agnieszka Klimczak
Instagram: podologia.chirurgia.klimczak