Miód jako naturalny produkt spożywczy, słodki, wysokokaloryczny, konserwujący i leczniczy znajduje zastosowanie od wielu tysięcy lat także w lecznictwie i kosmetyce.
W zapiskach sumeryjskich sprzed 4000 lat zalecano miód jako produkt odżywczy i leczniczy. Hipokrates uważany za ojca medycyny (V w. p.ch.) stosował miód w sporządzaniu maści, słodzeniu wywarów ziół. Jego uczniowie opracowali ponad 300 recept z miodem.
Starożytni Grecy spożywali duże ilości miodu. Uważali, że zapewnia im siłę, zdrowie, długowieczność. Miód ceniony był także w Egipcie. Królowa Kleopatra do pielęgnacji swej urody zażywała kąpieli z oślego mleka i miodu. Awicenna (8 w.) uczony arabski w dziele „Canon medicine” zaliczył miód do ważnych leków.
Miód dla zdrowia
Miód nektarowy zawsze zawiera w swoim składzie wtrącenia pyłków z roślin z których pszczoły zbierały nektar. Najbardziej różnorodny zestaw pyłków ma miód wielokwiatowy. Ten fakt wykorzystuje się stosując miód w kuracji alergii. Miód powinien pochodzić z 10-kilometrowego promienia zamieszkania alergika.
Miód charakteryzuje się wysoką aktywnością antybiotyczną. Hamuje bądź niszczy rozwój bakterii gram-dodatnich, gram-ujemnych, grzybów, wirusów, pierwotniaków, paciorkowców. Te cenne właściwości zawdzięcza swym unikatowym właściwościom chemicznym. Wysokie ciśnienie osmotyczne, kwaśny odczyn środowiska, obecność oksydazy glukozy, lizozymu, apidycyny, inhibiny to cechy nadające miodowi działanie antybiotyczne. Warto zapamiętać, że aktywność antybiotyczna miodu wzrasta nawet do 220 razy gdy go rozcieńczymy z wodą.
Zalecany jest m.in. w leczeniu zapalenia spojówek, rogówki, jęczmienia, których przyczyną są ropotwórcze gronkowce i paciorkowce.
Miód przyspiesza gojenie ran, oparzeń i odmrożeń, zabezpiecza je przed zakażeniem bakteriami, drobnoustrojami. Poprawia odżywianie tkanek, oczyszcza rany, przyspiesza ziarninowanie i gojenie ran. Działa więc przeciwzapalnie, regenerująco oraz przeciwbólowo. Dlatego wykorzystuje się go do leczenia oparzeń, odmrożeń skóry, trudno gojących się ran, owrzodzeń, ropni, czyraków, wyprysków.
Dzięki dużej zawartości cukrów prostych (glukozy i fruktozy), mikroelementów i enzymów miód ma korzystny wpływ w schorzeniach układu krążenia. Glukoza dostarcza sercu niezbędną energię. Fruktoza zaś jest magazynowana jako glikogen w wątrobie, stanowi rezerwę energetyczną organizmu. Miód reguluje pracę serca, rozszerza naczynia wieńcowe serca, obniża ciśnienie krwi, polepsza krążenie. Zapobiega powstawaniu obrzęków poprzez zwiększone wydzielanie moczu. Zmniejsza napięcie nerwowe, polepsza sen i ogólne samopoczucie. Jest więc stosowany w nerwicach naczyniowych i serca, chorobie wieńcowej, nadciśnieniu, zespole płuco-sercowym.
Miód działa moczopędnie, zwiększa przepływ naczyniowy w nerkach zapobiegając powstawaniu złogów, ma działanie diuretyczne sprzyjające zmniejszaniu obrzęków spowodowanych niewydolnością nerek.
Miód wzmacnia układ nerwowy, działa uspokajająco, przeciwspazmatycznie, poprawia samopoczucie, nastrój. Stosuje się go w leczeniu nerwic, apatii, depresji, pobudzenia nerwowego, wyczerpania nerwowego, bezsenności, nadpobudliwości (szczególnie dzieci).
Miód znalazł zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu schorzeń układu oddechowego. Ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne, wykrztuśne, uodporniające. Zwiększa więc odporność organizmu i chroni drogi oddechowe przed rozwojem zakażenia. Stosowany jest w leczeniu stanów przeziębieniowych, chrypki, kaszlu, zapalenia gardła, pyłkownicy na tle alergicznym, suchości w gardle, zapalenia zatok, kataru, dreszczy, podwyższonej temperatury.
Miód reguluje czynności trawienne żołądka, poprawia przemianę materii, przyspiesza gojenie wrzodów, łagodzi skutki stresów, poprawia sen i łaknienie. Pobudza perystaltykę, zmniejsza kurcze jelit, skraca czas trwania biegunek. Miód zmniejsza szkodliwe działanie używek jak kawa, herbata, tytoń, alkohol. Dobrze odżywia komórki wątrobowe, działa odtruwając organizm. Cholina zawarta w miodzie zwiększa efekt żółciopędny. Powyższe właściwości miodu spowodowały, że z powodzeniem jest stosowany leczniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w nieżytach żołądka, zapaleniu i stanach kurczowych jelit, biegunkach, zaparciach, zapaleniu wątroby, woreczka żółciowego.
Miód zawiera szereg składników, które łączą się z wolnymi rodnikami, unieszkodliwiając je. Badania wykazały, że najsilniejsze działanie przeciwutleniające mają miody ciemne, szczególnie cenny jest tu miód gryczany.
Miód w kosmetyce. Historia i przyszłość.
Przez całe stulecia kobiety stosowały miód dla podtrzymania młodości, pięknej skóry i włosów. Kleopatra zasłynęła z kąpieli w oślim mleku i miodzie. Poppea, żona cesarza Nerona, używała mieszaniny mleka i miodu w formie okładów na twarz. Gdy powstawały pierwsze fabryki kosmetyków w XIX w. miód był częstym ich składnikiem. Współcześnie producenci powracają do starych receptur i coraz częściej stosują miód w swoich wyrobach korzystając z jego właściwości odżywczych, nawilżających, bakteriobójczych i gojących.
Miód jest środkiem pomagającym w nawilżeniu i utrzymaniu odpowiedniej wilgotności skóry. Stąd jest naturalnym składnikiem wszelkiego rodzaju kosmetyków, nawet tych do delikatnej skóry, również dla dzieci. Wykorzystywany jest w kosmetykach na twarz – w postaci kremów, maseczek jak również na ciało. Godne polecenia są kąpiele z dodatkiem miodu oraz masaże na miodzie. Miód wykorzystywany jest również w pielęgnacji włosów.
Miodowy masaż – metoda terapii naturalnej wykorzystująca lecznicze działanie miodu przy pomocy masażu klasycznego i miodowej aromaterapii. Miód działając regenerująco, odżywczo, wspomaga usuwanie celluitu, rozstępów skóry, blizn.
Kąpiel George Sand – do wanny wody o temperaturze 37°C dodać ½ kg miodu, ¼ l śmietany, 30 dag soli do kąpieli. Wymieszać. Czas kąpieli 15-20 minut. Kąpiel ma na celu utrzymanie delikatnej cery.
Propolis – kit pszczeli
Propolis, to lepka, żywiczna substancja o barwie brunatnej, zielonkawej, używana przez pszczoły do pokrywania nim elementów wewnętrznych ula, uszczelniania gniazda. Propolis wytwarzany jest przez pszczoły głównie z substancji żywicznych i wykazuje silne właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne. W propolisie wykryto kilkaset różnorodnych związków chemicznych: flawonoidy, kwasy aromatyczne, estry, alkohole, aldehydy, kumaryny, terpeny, sterole, kwasy tłuszczowe, mikroelementy.
Lecznicze działanie propolisu jest efektem synergistycznym zawartych w nim związków chemicznych. Propolis ma zdolność niszczenia, blokowania bakterii, grzybów chorobotwórczych, wirusów i pierwotniaków. Właściwości farmakologiczne propolisu umożliwiają miejscowe znieczulenie, regulację ciśnienia, wzmocnienie wydzielania żółci, odtruwanie wątroby, leczenie wrzodów, ran.
Pyłek kwiatowy
Pyłek kwiatowy to męskie komórki rozrodcze produkowane przez kwiaty. Jest on, oprócz miodu, podstawowym pokarmem pszczół. Miód to pokarm energetyczny, pyłek to białko, tłuszcze, sole mineralne, witaminy, kwasy organiczne i hormony. Pszczoły zbierają z kwiatów pyłek, mieszają z odrobiną miodu, nektaru lub śliny i w postaci uformowanych kulek, obnóży przenoszą do ula – tak powstaje pyłek pszczeli.
Właściwości odżywcze i terapeutyczne pyłku wynikają z bardzo bogatego składu chemicznego, zidentyfikowano w nim ponad 250 różnych związków chemicznych. Są to m.in.: węglowodany, tłuszcze, białka, składniki mineralne, witaminy, rutyna, olejki eteryczne, fitocydy, antybiotyki-inhybiny, hormony, enzymy, kwasy organiczne, stymulatory wzrostu.
Pyłek stanowi bardzo cenną odżywkę uzupełniającą dzienne racje żywnościowe w aminokwasy, biopierwiastki, witaminy. Wzmacnia apetyt, reguluje przemianę materii, doprowadza do normalizacji, spadku wagi osób otyłych, wzmacnia organizm, działa antyanemicznie (zwiększa liczbę czerwonych ciałek krwi), zwiększa poziom żelaza w surowicy krwi.
Pyłek eliminuje lub zmniejsza szkodliwe oddziaływanie szeregu czynników chemicznych na organizm człowieka, osłania tkankę wątrobową przed zatruciem substancjami toksycznymi, a w przypadku zatrucia ułatwia wydalanie toksyn i odnawianie tkanki wątroby.
Pyłek pszczeli poprawia psychiczne samopoczucie człowieka: zmniejsza nerwowość, rozdrażnienie, wzmacnia system nerwowy osłabiony na skutek stresu lub przepracowania, wspomaga leczenie depresji, umożliwia obniżenie dawek preparatów antydepresyjnych, wspomaga także leczenie nerwic wegetatywnych.
Pyłek pszczeli wspólnie z miodem może służyć do leczenia chorób alergicznych.
Pyłek ma wyraźne działanie przeciwmiażdżycowe. Obniża poziom lipidów (trójglicerydów i cholesterolu), hamuje agregację (zlepianie) płytek krwi, wspomaga więc ograniczanie miażdżycy, wspomaga leczenie stanów pozawałowych i nadciśnienia.
Wyciągi z pyłku kwiatowego mają silne działanie przeciwdrobnoustrojowe, są skuteczne w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej.
Pyłek jest stosowany przy rozstroju żołądka, wspomaga leczenie silnych zaparć, przynosi poprawę w niektórych biegunkach.
Wyciągi z pyłku wykazują lecznicze działanie w schorzeniach gruczołu krokowego, a także zwiększają wydzielanie insuliny, tym samym obniżając poziom cukru we krwi.
Pyłek poprawia ostrość widzenia, wspomaga leczenie wewnętrznych stanów zapalnych organizmu, działa odżywiająco, wzbogacająco i odmładzająco na skórę.
Pierzga – pszczele zapasy pyłku kwiatowego
Naturalna pierzga, to zakonserwowany przez pszczoły pyłek kwiatowy. Spożywana jest przez pszczoły w okresach braku pyłku w przyrodzie, jesień, późna zima, wczesna wiosna.
Pierzga ma wyższą wartość spożywczą niż pyłek, lepszą przyswajalność i bogatszy skład chemiczny. Jest pokarmem o dużej zawartości białka, witamin, składników mineralnych, substancji biotycznych. Podobnie jak pyłek posiada dobre właściwości lecznicze, odtruwające. Zastosowanie pierzgi jest analogiczne jak pyłku.
Stosowanie pyłku pszczelego
Zaleca się przyjmować pyłek pszczeli 3 razy dziennie ½ godz. przed jedzenie, mieszając go z miodem, serkiem, mlekiem, wodą lub sokiem owocowym.
Dawki dzienne:
- dzieci 3-5 lat 10 gram pyłku,
- dzieci 6-12 lat 15 gram pyłku,
- dzieci powyżej 12 lat i dorośli 20 gram pyłku,
- dorośli leczniczo 30-40 gram pyłku.
Łyżeczka od herbaty zawiera około 5 gram pyłku.
Kuracje pyłkowe
Zaleca się stosować kurację pyłkową zażywając pyłek przez okres 1-3 miesięcy dwa razy w roku, jesienią i wiosną.
- jesienią uodparnia na zimowe przeziębienia, grypy, katary,
- wiosną wzmacnia organizm, uzupełnia braki witamin i mikroelementów.
Ciekawostki
Który miód jest najlepszy?
Każdy rodzaj miodu jest dobry. Jednak niektóre rodzaje miodu przez swój specyficzny skład są bardziej przydatne w określonych schorzeniach. Różnice ich działania nie są zbyt duże.
Jak przechowywać miód?
Optymalne warunki przechowywania miodu to: temperatura 10-14°C, brak światła, szczelne opakowania. Wyższa temperatura przechowywania przyspiesza rozpad enzymów zawartych w miodzie. Światło działa rozkładowo na inwertazę. Miód nie zamknięty jako bardzo higroskopijny, wchłania wodę i zapachy z powietrza.
Czy można być uczulonym na miód?
Tak, zdarzają się ludzie uczuleni na miód. Takie osoby po spożyciu miodu mogą mieć nudności, biegunkę, wymioty, wysypkę.
Jak miód obniża poziom ołowiu w krwiobiegu?
Miód ma zdolność blokowania ołowiu we krwi. Podobny efekt wywołuje propolis pszczeli. To wynik badań z hutnikami na Śląsku. Spożywanie 40-50 g miodu obniżało poziom ołowiu w krwiobiegu.
Czy miód mogą spożywać diabetycy?
Nie mogą bez konsultacji z lekarzem. Miód zawiera cukry proste: glukozę i fruktozę, oraz nieco różnych wielocukrów.
Jakie są dawki kuracyjne miodu?
- niemowlęta – 7 g dziennie
- dzieci do 16 lat – 10-50 g dziennie
- dorośli – 50-100 g dziennie
Łyżka miodu to około 20 g.
Łyżeczka miodu to około 10 g.
Jaka jest kaloryczność miodu?
100 g miodu dostarcza 315 kcal. Dla porównania 100 g cukru – 400 kcal.
Dlaczego miód jest cenniejszy niż cukier?
Ponad 99,8% cukru to sacharoza, cukier buraczany, który musi być przez organizm rozłożony na glukozę i fruktozę, następnie wchłonięty do krwi. W miodzie 80% składu to glukoza i fruktoza wchłaniane do krwi bez procesu trawienia. W miodzie stwierdzono zawartość 21 pierwiastków, takich jak wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, mangan i inne. Miód zawiera związki czynne biologicznie, enzymy, inhibiny, kwasy organiczne. Ma działanie lecznicze profilaktyczne, bakteriostatyczne, odtruwające.
Czy miód powoduje próchnicę zębów?
Miód pszczeli zapobiega powstawaniu próchnicy zębów. Badania wykazały, że miód od 17% do 48% zmniejszył występowanie bakterii Streptococcus Mutans, odpowiedzialnej za tworzenie płytki nazębnej.
Co to jest miód przegrzany? Czy każdy miód płynny jest przegrzany?
Miód przegrany powstaje wówczas, gdy podczas dekrystalizacji (upłynniania) miodu stałego (krupca) utrzymywana jest zbyt wysoka temperatura i (lub) przetrzymuje się go zbyt długo w tej temperaturze. Efekt to rozkład części enzymów, oraz znaczne osłabienie innych np. amylazy. Otrzymany miód ma znacznie osłabione działanie biologiczne. Prawidłowa temperatura dekrystalizacji wynosi 40-42°C. Czas zależy od wielkości opakowania, stosujemy jak najkrótszy. Miód płynny nie musi być przegrzany, choć może takim być. Zwykle jest to pełnowartościowy miód.
Czy miód dodawany do gorącej herbaty traci dobroczynne właściwości?
Nie, osłabia się tylko aktywność części składników, głównie enzymów: diastazy i inwertazy. Więc lepiej odczekać chwilę i dodawać miód do niezbyt gorącej herbaty.
Jak rozpoznać miód zafałszowany cukrem?
Należy przeprowadzić prosty test przelewania miodu do szklanki z chłodną wodą.
Czysty, naturalny miód spływa nieprzerwanym strumieniem, układa się wyraźnie na dnie, rozpuszcza się w wodzie powoli.
Miód z dodatkiem 70% syropu cukrowego nie spływa równo, tworzy zawirowania, szybciej rozpuszcza się w wodzie (zwłaszcza przy zamieszaniu), na dnie układa się nieregularnie, niewyraźnie widoczna jest granica między miodem i wodą.
Czysty syrop cukrowy już w trakcie przelewania rozpuszcza się w wodzie, powstają liczne zawirowania. Na dnie brak granicy między wodą a syropem.
Czy miód zapobiega osteoporozie?
Do strawienia cukru złożonego (sacharozy) organizm ludzki potrzebuje wiele różnych składników mineralnych, w tym wapnia, który zabierany jest w czasie tego procesu z naszego organizmu.
Miód zawiera w swoim składzie cukry proste, przechodzące bezpośrednio do krwi bez trawienia. Tak więc zastępując cukier miodem zapobiegamy osteoropozie.
Jak zastępować cukier podawany w przepisach ciast miodem?
- Zastępować przynajmniej połowę cukru podawanego w przepisach miodem.
- Zmniejszyć ilość dodawanych płynów o ¼ ilości dodawanego miodu.
- Dodać dodatkowo ½ łyżeczki sody na każde 25 dag dodawanego miodu.
- Zmniejszyć temperaturę wypieku o ok. 20 °C, aby nie dopuścić do przypalenia.
- Naczynia do pomiaru miodu przed użyciem pokryć wewnątrz olejem, ułatwia to opróżnianie naczyń z miodu.
źródło: www.pasieka.rostkowski.info
pasieka@rostkowski.info