Medycyna prewencyjna oparta na faktach naukowych to najskuteczniejsza terapia anti-aging, czyli jak żyć dłużej, zdrowiej i szczęśliwiej?
Medycyna stylu życia to inaczej medycyna prewencyjna, oparta na faktach naukowych, która stawia sobie za cel zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby oraz zmniejszania jej skutków dzięki zastosowaniu zmiany nawyków i działań wpływających niekorzystnie na zdrowie i dobrostan.
Medycyna stylu życia stanowi zatem fundament w zapobieganiu i leczeniu wielu chorób przewlekłych, cywilizacyjnych i ma ogromny wpływ na podnoszenie jakości życia, szczególnie w jego drugiej połowie.
Kluczowe obszary medycyny stylu życia
- Dieta i odżywianie
- Aktywność fizyczna
- Zarządzanie stresem
- Zdrowy sen
- Relacje
- Odstawienie używek
Związek między stylem życia a zdrowiem
Znacząca większość literatury naukowej i medycznej wskazuje, że codzienne nawyki i działania mają ogromny wpływ, zarówno w krótkim jak długim okresie na zdrowie i jakość życia. Ten wpływ może być zarówno pozytywny jak i negatywny. Setki, jeśli nie tysiące opracowań wykazują, że regularna aktywność fizyczna, utrzymywanie zdrowej wagi ciała, abstynencja nikotynowa i alkoholowa oraz świadomy styl odżywiania i inne zachowania prozdrowotne, z pewnością mają ogromny wpływ na zdrowie. Pomimo powszechnego uznania dowodów naukowych (ang. evidence based medicine – medycyna oparta na faktach) jak ogromny wpływ odgrywa styl życia w zapobieganiu i leczeniu chorób przewlekłych, poprawa tych zachowań jest wciąż niewielka. Większość populacji nadal wykazuje niedostateczną aktywność fizyczną, by otrzymywać zadowalające wyniki zdrowotne. Problemy otyłości, w tym wśród dzieci i młodzieży, rosną a spożycie warzyw i owoców, przy jednoczesnym ograniczeniu tłuszczów i cukrów jest wciąż poniżej wskazanych norm. Czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych, które skracają długość i jakość życia, takich jak cukrzyca, otyłość, choroby serca, nadciśnienie tętnicze i innych wciąż rosną. Pomimo druzgoczących statystyk niewielkie zmiany w codziennym stylu życia mogą być znacząco istotne w obniżaniu ryzyka zachorowań jak i profilaktyce starzenia.
Dieta
Świadome odżywianie jest pierwszym krokiem w kierunku podniesienia jakości życia i parametrów zdrowotnych, to również wzrost naszej samoświadomości. Zmiana trybu życia i nawyków żywieniowych jest głównym i najsilniej oddziałującym komponentem medycyny stylu życia. W ujęciu holistycznym zdrowa dieta ma znaczenie nie tylko dla dobrostanu fizycznego człowieka, ale przede wszystkim dla utrzymania dobrostanu we wszystkich innych obszarach funkcjonowania. Zmieniając nawyki żywieniowe, w ciągu roku można zminimalizować ryzyka chorób cywilizacyjnych do minimum. Dieta profilaktyczna powinna być uboga w tłuszcze, cukier i sól, a bogata w witaminy A, C, E oraz pierwiastki – magnez, selen, które hamują rozwój komórek nowotworowych. Te witaminy i minerały usuwają z naszego organizmu wolne rodniki oraz zapobiegają rakotwórczemu działaniu nitrozamin.
Post – najtańsza i najskuteczniejsza terapia anti-aging
Najnowsze badania potwierdzają, że ograniczenie ilości jedzenia przy jednoczesnym wyborze jedzenia o najwyższej wartości odżywczej dla organizmu wydłuża życie o wiele lat i podnosi jego jakość. Wg badaczy Institute of Health, z Uniwestytetu Waszyngtońskiego istnieje bezpośrednia korelacja pomiędzy ilością spożywanych kalorii i długowiecznością. Niskokaloryczną dietę (1800 – 1900 kalorii dziennie), bogatą w warzywa i owoce nazywają oni dietą długowieczności. Procesy starzenia silnie obciążają pracę mózgu, a post może opóźnić zachorowalność na choroby mózgu, w tym demencję, chorobę Alzheimera nawet o 100%. Naukowcy badający starzenie dowiedli, że zastosowanie postu naprzemiennego poprawia pamięć, zdrowie i wydłuża życie o ok. 30 lat a śmieciowe jedzenie, w tym słodkie napoje, cukier, tłuszcz, skraca długość życia i znacząco pogarsza jego jakość. Wyniki badań prowadzą do wniosku, że niedosyt, poszczenie co drugi dzień lub przynajmniej jeden dzień w tygodniu jest bardzo skuteczne w prewencji starzenia organizmu. Post jest fizjologicznym odpoczynkiem, który sprzyja procesom oczyszczania z toksyn zazwyczaj przekarmionego organizmu. Lekkie niedojadanie bardziej służy zdrowiu i długowieczności niż jadanie do syta, nie wspominając już o przejadaniu się. Efekty jakich możemy się spodziewać to: spadek cukru we krwi, obniżenie złego i podwyższenie dobrego cholesterolu mają wpływ na znaczne zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka i wielu chorób cywilizacyjnych. Dieta prowadzona na przemian z postem może wyeliminować wiele leków, na nadciśnienie, choroby serca, jak również choroby mózgu związane z wiekiem. Walory postu na psychikę są nie do przecenienia, wyciszenie, które wraz z postem przychodzi pozwala z dystansem spojrzeć na życie i rozpocząć zmiany, które prowadzą do samospełnienia. Post działa doskonale od wieków, niestety nie każdy może go stosować. Przed każdą głodówką należy skonsultować się z lekarzem i być prowadzony zawsze pod okiem specjalisty, bowiem niezbilansowana dieta może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Postów nie powinny stosować osoby z niską wagą i kobiety w ciąży.
Stosowanie postu może poprawić zdrowie całego społeczeństwa. Potwierdzają to długowieczne społeczności żyjące w „Niebieskich Strefach” – wyróżnionych przez naukowców i demografów miejscach na ziemi, gdzie ludzie żyją najdłużej. Są to Okinawa (Japonia), Sardynia (Włochy), Ikaria (Grecja), półwysep Nicoya (Kostaryka) i Loma Linda (Kalifornia, USA). Jakie zwyczaje łączą te społeczności? W poszukiwaniu recepty na długie i zdrowe życie naukowcy badają społeczności w których starsi ludzie żyją rekordowo długo, pełni wigoru i energii.
Pomimo różnic kulturowych czy religijnych mieszkańców łączy wiele wspólnych cech, m.in. minimalizm i prostota, bycie w ciągłym ruchu, dieta głównie roślinna oparta na nieprzetworzonych produktach, pozytywne nastawienie do siebie i innych oraz bogate życie duchowe. Również nie jedząc w ogóle tłuszczu zwierzęcego ani innych produktów odzwierzęcych można dożyć ponad 100 lat w zdrowiu i jasności umysłu, jak np. Adwentyści Dnia Siódmego, którzy nie jadają produktów odzwierzęcych z powodów religijnych i cieszą się wysokim odsetkiem zdrowych stulatków. W przypadku tej społeczności nie można powołać się na „dobre geny” bowiem Adwentyści zamieszkują cały świat i to co ich łączy to wyznanie religijne i styl życia który wiodą. Ponad to badania naukowe dowodzą, że wpływ genów na nasze zdrowie to jedynie 10%, znacząca reszta to styl życia.
Psychosomatyka
Istnieje nierozerwalny związek pomiędzy naszą psychiką a naszym zdrowiem. Jak wynika z doświadczeń wielu pokoleń lekarzy we wszystkich stanach chorobowych psychika znacząco oddziałuje na ciało oraz stan ducha chorego, co może mieć często decydujący wpływ na wyniki leczenia.
Również nasze codzienne doświadczenie pokazuje jak silny jest to związek. Wystarczy przypomnieć sobie jak w stanach silnego stresu i wyczerpania emocjonalnego odczuwamy bóle w różnych częściach ciała, podnosi się nam ciśnienie czy szaleje tętno. Fakty są takie, że to nie stresy wywołują te stany, ale nasza nieumiejętność radzenia sobie z nimi. Stresów życiowych ominąć się najczęściej nie da, ale na pewno można nauczyć się jak sobie z nimi poradzić. Terapeuci i wykładowcy Instytutu Happymore, w ramach procesu edukacji z zakresu Coachingu Zdrowia i Żywienia przekazują wachlarz narzędzi i metod z zakresu psychosomatyki i medycyny stylu życia, w tym skutecznego radzenia sobie z bolesnymi i niepożądanymi emocjami. Skuteczne radzenie sobie z własnymi emocjami podnosi znacząco jakość życia i w szybkim tempie ulega zdecydowanej poprawie. Celem i efektem procesu edukacji w tym zakresie jest wyraźny wpływ na poprawę dobrostanu fizycznego i psychicznego w procesie zdrowienia.
Sekret długiego, szczęśliwego i zdrowego życia / przepis na długowieczność
Co jest zatem czynnikiem, który wpływa na długość naszego życia, z zachowaniem zdrowia i jasności umysłu?
- Równowaga we wszystkim.
- Dieta długowieczności, dobrze zbilansowana, roślinna, nisko tłuszczowa.
- Zdrowy odpoczynek, zgodnie z podziałem doby na trzy równe części – 3 x 8. Osiem godzin na sen, kolejne osiem na pracę i ostatnie osiem to czas na realizacje pasji, bliskość z rodziną i przyjaciółmi. Jeśli nasza praca jest naszą pasją wówczas w ogóle nie musimy pracować.
- Posiadanie pasji, która daje szczęście, spełnienie i sens, wydłuża życie, dając ciągłe zajęcie bez poczucia upływającego czasu. To życie w chwili, w pełnej obecności, bez oglądania się wstecz i przewidywania przyszłości. Pasja nadaje smak życiu.
- Bliskie, dobre relacje z ludźmi sprawiają, że czujemy się i jesteśmy bardziej szczęśliwi i zdrowsi. Wzajemne wsparcie zapewnia poczucie bezpieczeństwa i ma wpływ na wydłużenie życia.
- Dobre życie jest zbudowane z dobrych relacji.
- Nie poddawanie się stresowi, poznanie własnej odporności na stres i znalezienie sposobu na nie przekraczanie tych granic. Stres zawsze jest sygnałem do zmiany. A zmiany wnoszą nas na wyższy poziom w rozwoju i samoświadomości.
- Ruch na świeżym powietrzu, krótki i intensywny codzienny spacer potrafi zdziałać cuda.
- Rozwijanie sfery duchowej podnosi znacząco jakość życia i pomaga realizować powyższe wskazówki.
Agata Dąbrowska – Podczaska
Właścicielka Instytutu Happymore (www.happymore.eu, www.happymorecare.com). Dyrektor Centrum Coachingu Zdrowia i Akademii Doskonalenia Kompetencji Coacha Zdrowia i Żywienia. Autorka Programu i Kierownik Studiów Podyplomowych z Coachingu Zdrowia i Żywienia w Collegium Civitas.