Trychologię kosmetologiczną powinna wyróżniać szczegółowa i specjalistyczna diagnostyka skóry głowy. Czy pozwoli to osiągnąć jak najlepsze, badawcze rezultaty podczas pracy z pacjentami w gabinecie trychologicznym?
Prawidłowe zdiagnozowanie skóry głowy jest podstawowym elementem powodzenia każdej kuracji trychologicznej. Skalp to ważny element fizjologiczny organizmu, jego stanu w żaden sposób nie można bagatelizować, ponieważ właśnie od jego kondycji zależy w dużej mierze wygląd, odpowiedni wzrost i jakość włosów.
Krok Pierwszy – wywiad trychologiczny
Zanim zacznie się patrzeć na skórę głowy pod mikrokamerą trychologiczną warto jest dowiedzieć się jak najwięcej niezbędnych informacji o pacjencie poprzez przeprowadzanie wnikliwego wywiadu trychologicznego. Ta szczegółowa rozmowa pozwoli dowiedzieć się wszelkich niezbędnych, pod kątem trychologicznym, informacji które zarysują specjaliście odpowiednie podejście i postrzeganie istniejącego problemu przez samego pacjenta. W trakcie tej rozmowy powinny zostać poruszone między innymi aspekty całościowego stanu organizmu pod kątem przebytych okresowych lub przewlekłych chorób, przyjmowanych leków czy codziennych kroków pielęgnacyjnych dotyczących skóry głowy i włosów jakie dana osoba wykonuje.
Krok Drugi – Profesjonalny sprzęt diagnostyczny
Do przeprowadzenia trafnej diagnostyki, oprócz wielokierunkowej wiedzy i doświadczenia, niezbędny jest specjalistyczny sprzęt diagnostyczny, dzięki któremu można potwierdzić lub wykluczyć szereg cech mogących charakteryzować dane schorzenie. Oprócz ogólnego wyglądu skóry głowy, ilości zrogowaciałego naskórka, nadmiernego wydzielania łoju czy potu dzięki możliwościom urządzenia powinniśmy być w stanie opisać typ unaczynienia skóry jak również występowanie lub brak cech około czy międzymieszkowych. Dzięki tym informacjom jesteśmy w stanie prawidłowo określić jaka jest przyczyna występującego problemu oraz określić sposób pielęgnacji skóry głowy u osoby, która zgłasza się do nas.
Krok Trzeci – Zdefiniowanie rodzaju skóry głowy i dobór indywidualnej pielęgnacji
Z tym, że każda skóra głowy jest inna zgadzają się pewnie wszyscy, którzy z tą częścią ludzkiego organizmu mają na co dzień do czynienia. Jak w takim razie pogrupować indywidualne przypadki i być pewnym swojej diagnostyki skóry?
Podstawowym etapem definiowania jest rozróżnienie czy mamy do czynienia ze skórą suchą, czy łojotokową. Reszta wariantów zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku składa się na najróżniejsze kombinacje.
Skóra głowy może produkować dużą ilość łoju, a przy tym może być bardzo wrażliwa i reaktywna.
W takiej sytuacji najlepiej wykonać delikatne oczyszczanie skóry głowy odpowiednim preparatem oraz wdrążyć taką pielęgnację, która będzie regulować pracę gruczołów łojowych bez wysuszania skóry. Trycholog kosmetologiczny powinien również umiejętnie odróżnić czy u danej osoby występuje problem z nadmierną produkcją łoju, czy może z nadmierną potliwością skóry głowy. Jest to niezmiernie istotny element, od którego w dużej mierze również będzie zależało powodzenie prowadzonej terapii.
Wraz z nadprodukcją łoju na skórze głowy może występować równolegle nadmierna ilość zrogowaciałego naskórka. W połączeniu te dwie przypadłości dają zazwyczaj pod mikrokamerą obraz czopów keratynowo – łojowych, które oplatają cały mieszek włosowy łącznie z wyrastającymi ponad powierzchnię skóry łodygami włosów. Taki obraz pod mikrokamerą może często dawać naoczne objawy potocznie zwane przez Klientów łupieżem.
Skoro już mowa o łupieżu – dobry sprzęt diagnostyczny jest również niezbędny do prawidłowej oceny czy mamy w danym przypadku występuje łupież suchy czy tłusty. Te dwa warianty wymagają rozróżnienia, ponieważ każdy z nich powstaje w oparciu o zupełnie inną etiologię i wymaga odrębnej, skrajnie różnej pielęgnacji.
Wszelkiego rodzaju strupki czy sączące się zmiany mogą sugerować, że pacjent zmaga się dodatkowo ze świądem skóry głowy. Czasami dana osoba nieświadomie rozdrapuje miejscowo skórę doprowadzając do powstawania erytrodemii i stanów zapalnych. W takim przypadku najważniejsze jest w pierwszym etapie pielęgnacji pozbycie się dokuczliwego świądu oraz ukojenie i regeneracja podrażnionej skóry.
Z drugiej strony skóra sucha również dzieli się na wiele typów. Przesuszona skóra głowy może być bardzo wrażliwa, podatna na negatywne działanie silnych detergentów lub farb. Problem ten powstaje na podłożu chociażby odwodnionego naskórka czy zaburzenia funkcjonowania płaszcza hydrolipidowego. Ponadto sucha skóra głowy zazwyczaj pochłania duże ilości barwnika zawartego w farbie, stąd pod mikrokamerą mogą być widoczne przebarwienia chemiczne powstałe przez zafarbowanie skóry podczas zabiegu koloryzacji. Przebarwienia te mogą być mylone z cechą między- mieszkową typu „wzorzec plastra miodu”. Przy zdiagnozowaniu suchej skóry może również uwidocznić się kłopot z przesuszeniem samych włosów.
Skóra sucha z różnych względów może również ulegać procesowi nadmiernej keratynizacji. Często w takich przypadkach nadmiar zrogowaciałego naskórka, który sypie się ze skóry głowy na ramiona nosi nazwę łupieżu suchego.
Kolejna przypadłość jaką można zaobserwować diagnozując skórę suchą to zmiany łuszczycowe. Najczęściej jest tak, że osoba zmagająca się z łuszczycą na skórze głowy jest świadoma problemu, ponieważ daje on uciążliwe dolegliwości, a same zmiany widoczne są gołym okiem. Odpowiednia pielęgnacja ognisk łuszczycowych opiera się najpierw na delikatnym zdjęciu nadmiernej pokrywy zrogowaciałego naskórka przez rozpulchnienie, następnie zmiany powinny zostać załagodzone silnie kojącym preparatem. Do mycia skóry dotkniętej łuszczycą powinien być używany środek bardzo delikatny, dedykowany specjalnie osobom dotkniętym łuszczycą, który będzie działał łagodząco, kojąco i przeciwzapalnie.
Krok czwarty – Karta trychologiczna
Diagnostyka skóry głowy to bardzo skomplikowana procedura. Jak usprawnić sobie przebieg wizyty trychologicznej? Najlepiej zaopatrzyć się w dobrze przygotowaną kartę trychologiczną. Wzorcowym przykładem tego typu dokumentu opracowanego przez Panią dr Joannę Klonowską oraz mgr Julittę Siemiątkowską jest Karta Raportu Trychologicznego składająca się z ośmiu oddzielnych paneli, które dotyczą kwestii takich jak: dane personalne Klienta, diagnostyka obrazowa i wygląd skóry głowy, ocena obrazowa stanu włosów, diagnostyka i ocena łysienia, karta fizjoterapeutyczna i zabiegowa. Tak przygotowana karta raportu trychologicznego to narzędzie pracy, które pozwoli usystematyzować, zapamiętać i wykorzystać całą zdobytą wiedzę podczas przeprowadzanego badania.
Dodatkowo do uzyskania bardziej rozszerzonej diagnostyki trychologicznej trycholog kosmetologiczny może wykorzystać:
Trichoskan – umożliwia ocenę grubości, dynamiki wzrostu i gęstości włosów w przeliczeniu liczby włosów przypadających na centymetr kwadratowy skóry głowy. Wykonanie trichoskanu pozwala dodatkowo na ustalenie procentowego stosunku włosów w fazie anagenu do włosów w fazie telogenu.
Analizer trychologiczny – który wykorzystywany jest do przeprowadzenia bezpiecznego i bezinwazyjnego badania skóry głowy i włosów. Specjalnie przygotowany program komputerowy kompatybilny z kamerą i wymiennymi obiektywami pozwala uzyskać bardzo precyzyjny obraz skóry głowy, mieszków włosowych i łodygi włosa. Układ optyczny powiększający obraz 60 i 200 krotnie pozwala dodatkowo na wykonanie trichometrii. Wydruk wyników badania, archiwizację danych i zdjęć pacjenta ułatwia prowadzenie pielęgnacji Klienta.
Lampę Wooda – w trychologii stosowana jest między innymi do wstępnej diagnostyki występowania grzybicy na owłosionej skórze głowy. Ogniska grzybicze w świetle UV (które wykorzystane jest w lampie) w warunkach zacienienia fluoryzują.
Trycholog kosmetologiczny jest w stanie prawidłowo zdiagnozować skórę głowy, jeśli oprócz swojej wiedzy i doświadczenia korzysta ze specjalistycznych narzędzi trychologicznych. Kompleksowe, wnikliwe i profesjonalne podejście do problemu z pewnością zaowocuje zdobyciem zaufania, które jest najlepszym kluczem do dalszej, długofalowej współpracy między pacjentem a trychologiem.
mgr Julitta Małgorzata Siemiątkowska
Absolwentka Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy – kierunek kosmetologia, specjalista trycholog, fizjoterapeuta, wykładowca w Wyższej Szkole Inżynierii i Zdrowia w Warszawie, właścicielka gabinetów trychologicznych Trichomed w Warszawie i Stargardzie. Współzałożycielka Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego.