Menopauza jest okresem kiedy następuje wiele zmian w organizmie i psychice kobiety. Zmiany te są związane z procesami starzenia i wahaniami hormonalnymi. Na przykładzie skóry można doskonale zaobserwować przebieg ewolucji związanej z upływem czasu.
Przekwitanie to dla kobiety szczególnie trudny czas, ponieważ powiązany jest z poczuciem utraty kobiecości oraz atrakcyjności fizycznej i zanikiem możliwości rozrodu. Dlatego tak ważne jest, aby w tym okresie kobiety dbały o swój wygląd i zdrowie, jak dotychczas. Dostosowanie kompleksowej pielęgnacji i opieki lekarskiej pomoże w łagodzeniu charakterystycznych dolegliwości i pozwoli cieszyć się urodą oraz lepszym samopoczuciem.
Pojawienie się menopauzy nie jest zjawiskiem niespodziewanym, zwykle poprzedza ją kilkuletni etap przygotowawczy, dający pierwsze symptomy zmian hormonalnych. Średni wiek kobiety, kiedy może wystąpić menopauza waha się na granicy od 48 do 55 lat, ale w głównej mierze jest zależny od uwarunkowań genetycznych.
Typowe objawy to: zanik miesiączki, uwidocznienie się i pogłębienie zmarszczek, spadek stężenia hormonów z grupy estrogenów i progesteronu, napadowe uczucie gorąca i nadpotliwość. Te dwa ostatnie występują w wyniku częściowego odwodnienia i zmian hormonalnych, które powodują zaburzenia naczynioruchowe. Niestety dla wielu kobiet są to bardzo uciążliwe dolegliwości, gorsza kondycja i spadek libido są niekiedy dla nich powodem do wstydu i braku akceptacji własnej osoby. W następstwie może dojść do nadwrażliwości i depresji. Dlatego tak istotne jest wsparcie dla kobiet w tym czasie.
Zmiany dermatologiczne
W okresie klimakterium zmiany dotyczące starzenia się skóry są wyjątkowo przyspieszone. Spadek poziomu estrogenu wynosi około 35%, dlatego ważne jest zachowanie odpowiedniej ilości tkanki tłuszczowej, która w tym okresie przejmuje częściowo funkcje produkcji hormonów.
Skóra staje się przesuszona i zwiotczała w skutek niedoboru kolagenu i kwasu hialuronowego oraz z powodu redukcji tkanki podskórnej. Budowa płaszcza hydrolipidowego staje się uboższa i nie chroni skóry we właściwy sposób. Wszystko to odbywa się przez obniżenie stężenia estrogenów. W skórze znajdują się receptory dla tych hormonów płciowych. Największa ilość receptorów właściwych dla estrogenów znajduje się w okolicy twarzy i narządów płciowych. Dodatkowo naczynia krwionośne są nietrwałe, łatwo ulegają uszkodzeniu, jednocześnie źle przewodzą substancje odżywcze i tlen.
Może pojawić się także nadmierne rogowacenie wierzchniej warstwy naskórka, zwłaszcza w okolicy stóp i dłoni, a także w następstwie rumienia twarzy i uderzeń gorąca, może pojawić się trądzik różowaty. Zmiany te można delikatnie opóźnić poprzez wdrożenie odpowiedniego nawilżania i wczesne rozpoczęcie prawidłowo dobranej pielęgnacji domowej i specjalistycznej.
Różnice widoczne się również na owłosionej skórze głowy, włosy stają się rzadsze, mieszki włosowe zanikają w tej okolicy. Natomiast często pojawia się niechciane owłosienie przykładowo na klatce piersiowej, brzuchu, brodzie i górnej wardze. Dzieje się tak w powodu działalności androgenów, które w porównaniu z zanikającym estrogenem, mają wysoki poziom we krwi.
Wyżej wymienione objawy są tylko wewnątrzpochodne. Należy pamiętać, że równorzędnie nastają zmiany zewnątrzpochodne. Skóra dodatkowo starzeje się na w następstwie zanieczyszczeń środowiska, działania promieniowania UV, alkoholu i papierosów.
Zabiegi i suplementacja
Kiedy do salonu zgłosi się po raz pierwszy pacjentka z objawami menopauzy należy dokonać wywiadu zdrowotnego, aby wykluczyć przeciwwskazania do wykonywania zabiegów. Na pewno pomoże jej życzliwa atmosfera i chęć niesienia pomocy. Zabiegi, które możemy zaproponować najlepiej w seriach, żeby uzyskać zadowalające efekty to: lasery i IPL, co poprawi napięcie i wygląd skóry, wyrówna jej koloryt, pomoże pozbyć się rumieni i rozszerzonych naczynek krwionośnych. Ponadto zabiegi z wykorzystaniem fal radiowych, które dzięki podgrzaniu temperatury skóry, powodują remodelowanie włókien kolagenowych i elastynowych. Dodatkowo można zaproponować wypełniacze, mezoterapię igłową i bezigłową – dzięki wprowadzeniu w głąb skóry substancji aktywnych następuje widoczna poprawa nawilżenia skóry, wypełnienie bruzd i zmarszczek.
Zakres zabiegów jest bardzo szeroki, od bardziej inwazyjnych do zupełnie łagodnych opierających się na masażach kosmetycznych i stosowaniu masek.
Co do pielęgnacji najważniejszy jest dobór kosmetyków i suplementacja diety. Składniki aktywne zawarte w tych preparatach powinny być bogate we flawonoidy i fitohormony pochodzenia roślinnego. Dobór kosmetyków nie powinien być przypadkowy, ponieważ substancje czynne muszą być dopasowane do aktualnych potrzeb skóry. Powinny ją nawilżać, wzbogacać płaszcz hydrolipidowy, działać antyoksydacyjnie oraz przeciwstarzeniowo. Kosmetyki do cery dojrzałej powinny hamować objawy starzenia endogennego i egzogennego skóry oraz stymulować regenerację tkanek. Suplementacja substancji aktywnych może w widoczny sposób wspomóc procesy metaboliczne zachodzące w skórze, spowalniając w ten sposób proces starzenia. Bardzo ważna jest właściwa suplementacja witamin: A, D, E, C i witamin z grupy B. Źródłem fitohormonów może być soja, czerwona koniczyna, lilia wodna, bananowiec czy dziko rosnąca tygrysia trawa. Ponieważ wyizolowanie pojedynczych związków z surowców roślinnych sprawia duże trudności, najczęściej stosowane są one w postaci wieloskładnikowych mieszanin. Fitoestrogeny są na ogół dobrze przyswajane i wchłaniane. Ich działanie jest znacznie słabsze niż ludzkich hormonów, więc działają jedynie wspomagająco i nie mogą zastąpić zaleconej przez lekarza hormonalnej terapii zastępczej. Ta pełni bowiem najistotniejszą rolę w procesie łagodzenia objawów menopauzy oraz ze względu wskazań medycznych. W postaci plastrów, tabletek, żeli do stosowania na skórę, pomaga uporać się z najważniejszym problemem jakim jest niedobór hormonów. Warto pomyśleć o zastosowaniu pielęgnacji już jak najwcześniej. Skóra zadbana odwdzięczy się młodym i pięknym wyglądem na dłuższy czas, poprawi się także nastrój i samoocena kobiet. Należy także pamiętać o zdrowym i aktywnym trybie życia.
Anna Szymanowska
Absolwentka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunek kosmetologia oraz Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, gdzie uzyskała tytuł technologa chemii, specjalność chemia kosmetyków. Pracuje jako analityk laboratoryjny. Z zamiłowania autorka tekstów.