Okolica oka jest jednym z większych wyzwań dla lekarza w gabinecie medycyny estetycznej.
Złożoność struktur anatomicznych okolicy oka i mnogość procesów wpływających na pogorszenie wyglądu sprawiają, że podejmuje się liczne próby zastosowania procedur, aby poprawić stan okolicy oka. Oprócz nowatorskich metod i rozwiązań sprzętowych, ustalone miejsce mają również tam najbardziej popularne procedury zabiegowe stosowane w gabinecie. Często umiejętne ich zastosowanie daje bardzo dobre efekty przewyższające wiele nowatorskich metod, niejednokrotnie o znaczeniu eksperymentalnym bez ustalonych kanonów ich stosowania. Wśród popularnych metod i procedur najbardziej skuteczne w tej okolicy są toksyna botulinowa, usieciowany kwas hialuronowy, zabiegi przy wykorzystaniu osocza bogatopłytkowego oraz mezoterapia klasyczna koktajlami i mikroigłowa.
Toksyna botulinowa
Najpopularniejszym zastosowaniem toksyny botulinowej w tej okolicy są zabiegi związane z likwidowaniem zmarszczek dynamicznych (kurzych łapek), jak i charakterystycznej zmarszczki na dolnej powiece (tzw. zmiękczanie dolnej powieki). Istota tych zmian polega na zwiększonej sile skurczu partii mięśnia okrężnego oka, bocznej w przypadku „kurzych łapek” i dolnej w przypadku zmarszczek dynamicznych dolnej powieki. Likwidowanie „kurzych łapek” jest kanonem stosowania toksyny botulinowej i znajomość tej procedury jest podstawą zabiegów z wykorzystaniem toksyny w obszarze twarzy. Warto jednak pamiętać, aby prawidłowo zakwalifikować klientkę do tego zabiegu i zastosować najmniejsze skuteczne w tej okolicy dawki. Nadmierne zablokowanie mięśnia okrężnego oka może spowodować osłabienie funkcji mięśnia okrężnego jako „pompy” odprowadzającej chłonkę do sąsiadujących węzłów. Skutkuje to nasilonymi obrzękami w okolicy łuku jarzmowego spowodowanego zastojem chłonki. Przy prawidłowej kwalifikacji zabieg ten daje bardzo dobre efekty.
„Zmiękczanie dolnej powieki” jest rzadziej stosowanym, a jednocześnie bardziej zaawansowanym zabiegiem. Ostrzyknięcie samego brzegu powieki dolnej powoduje rozluźnienie mięśnia w tej okolicy i wygładzenie dolnej powieki podczas uśmiechu. Oprócz tych dwóch zabiegów, coraz częściej toksyna botulinowa stosowana jest w celu unoszenia łuków brwiowych– tzw. lifting brwi.
Wykorzystywana jest tutaj zasada balansu mięśniowego, w której układ łuku brwiowego jest wypadkową unoszącej siły mięśnia czołowego i obniżającej siły mięśnia okrężnego oka. Przez umiejętne blokowanie składowej obniżającej, przewagę zyskują włókna mięśnia czołowego, unosząc łuk brwiowy przy zachowaniu naturalnego kształtu. Jest to zdecydowanie lepsza metoda niż standardowo wykonywany w wielu gabinetach zabieg unoszenia brwi typu Mefisto, gdyż w takim przypadku łuki brwiowe unoszą się spiczasto do góry wyłącznie przy świadomym działaniu klientki, nadając im nienaturalny wygląd. Zabieg liftingowania brwi wymaga jednak bardzo precyzyjnego podania toksyny i przesunięcie punktu wkłucia o 2-3 mm może spowodować odwrotny efekt w postaci opadniętych, nieruchomych łuków brwiowych. Z tego powodu wykonywany jest przez bardziej zaawansowane osoby stosujące techniki rozszerzone toksyny botulinowej.
Usieciowany kwas hialuronowy
Usieciowany kwas hialuronowy ma główne zastosowania w dwóch obszarach okolicy oka – likwidowaniu statycznych zmarszczek kąta oka i tzw. doliny łez. Należy pamiętać, że okolica oka ze względu na dużą ilość luźnej tkanki łącznej nie jest obszarem do rutynowego stosowania kwasu hialuronowego nieusieciowanego, ten bowiem ze względu na swoją higroskopijność chłonie duże ilości wody i często powoduje ciastowaty obrzęk w miejscu podania. Kwas hialuronowy usieciowany stosowany w okolicach kąta oka daje bardzo dobre rezultaty pod warunkiem uprzedniego zablokowania toksyną botulinową mięśnia okrężnego oka w tej okolicy. Zaniedbanie tego bywa często przyczyną niepowodzeń, gdyż aktywny mięsień okrężny „wygniata” założony materiał ze zmarszczek powodując skrócenie działania efektu kwasu hialuronowego. W przypadku doliny łez, czyli zagłębienia idącego od przyśrodkowego kąta oka skośnie ku dołowi, wypełnienie kwasem bardzo dobrze koryguje to powodując jednolite rozświetlenie skóry. Warto jednak pamiętać, że w tej okolicy znajdują się również bardzo duże naczynia krwionośne, w tym znana ze swojej złej sławy tętnica kątowa. Zakładanie materiału do doliny łez jeszcze kilka lat temu wiązało się z ryzykiem podania kwasu bezpośrednio do tego naczynia i pośrednio zatkaniu tętnic unaczyniających siatkówkę oka, co skutkowało w skrajnych przypadkach utratą wzroku. Głośna była dyskusja w prasie brytyjskiej o ewentualnym zakazie wykonywania tego zabiegu dla pewnych grup zawodowych spowodowana kilkoma przypadkami utraty widzenia w oku po takim zabiegu. Jednak złą sławę likwidowania doliny łez zmieniło wprowadzenie nowej, bezpiecznej techniki z zastosowaniem kaniul i bardzo miękkiego kwasu hialuronowego. Od tej pory, zabieg ten jest coraz bardziej popularny i umiejętnie wykonany znacznie poprawia wygląd tej okolicy.
Osocze bogatopłytkowe
Odkrycie działania czynnika wzrostu tgf-beta na fibroblasty przyczyniło się do bardzo szybkiego rozwoju zabiegu wykorzystującego osocze bogatopłytkowe w odmładzaniu skóry. Tgf-beta jest czynnikiem silnie aktywującym fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny – dwóch białek odpowiedzialnych za młody wygląd skóry. Zwiększenie zawartości tych białek w skórze powoduje jej ujędrnienie i uelastycznienie. Osocze bogatopłytkowe stosowane jest głównie w obszarach, w których skóra jest wiotka i cienka, a gdzie zależy nam na jej pogrubieniu. Najczęściej takimi obszarami są szyja i okolica oka, a zwłaszcza dolna powieka. Linijne, statyczne zmarszczki dolnej powieki są wynikiem ścieńczenia i zwiotczenia skóry. Mezoterapia osoczem bogatopłytkowym tej okolicy daje bardzo dobre rezultaty, powodując pogrubienie i napięcie skóry, a tym samym likwidację linijnych zmarszczek i „worków” pod oczami. Warunkiem powodzenia jest prawidłowa preparatyka osocza i prawidłowa kwalifikacja klientki, dlatego często spotyka się bardzo rozbieżne opinie na temat skuteczności tego zabiegu, w zależności od prawidłowego doboru klientek i prawidłowej preparatyki.
Mezoterapia mikroigłowa
Alternatywą dla osocza bogatopłytkowego w poprawie, pogrubieniu i uelastycznieniu skóry okolicy oka jest mezoterapia mikroigłowa. Warto jednak pamiętać, aby ze względu na grubość skóry zastosować w tej okolicy igły o maksymalnej długości 0,5mm – dłuższe mogą powodować siniaki i krwawe wylewy podskórne. Najlepiej sprawdza się tutaj technika stempli dająca najwyższy komfort klientce. W przypadku stosowania rollerów warto pamiętać, aby zastosować tutaj rollery o wąskiej głowicy, np. 3-rzędowe, które pozwalają na bardziej precyzyjne manewrowanie podczas zabiegu.
Mezoterapia klasyczna
Mezoterapia klasyczna (igłowa) koktajlami jest również stosowana w okolice oka, natomiast jej efekty zależą głównie od zastosowanej substancji. Istotne jest, aby używać produktów oficjalnie zarejestrowanych do wstrzyknięć i zwracać uwagę na przeciwwskazania – chodzi głównie o wywiad w kierunku uczuleń, gdyż wykonanie uczulającym klientkę składnikiem preparatu w okolicy wrażliwej, jaką jest oko, może dawać bardzo silne reakcje alergiczne zmuszające do szukania pilnej pomocy lekarskiej. W dobie stosowania osocza i mezoterapii mikroigłowej, widać zmniejszającą się popularność mezoterapii klasycznej w okolicy oka.
Umiejętne skojarzenie popularnych zabiegowych metod daje często bardzo dobre rezultaty w odmłodzeniu okolicy oka, ważne jest jednak by znać także zaawansowane techniki i umiejętnie je łączyć.
dr Zbigniew Leśniowski
Centrum Szkoleniowe Kosmetologii Medycznej
Lekarz medycyny, Certyfikowany Specjalista Medycyny Estetycznej (EBBA), Dyrektor Naukowy Ośrodka Doskonalenia Lekarzy Medycyny Estetycznej ECLEST w Warszawie, Dyrektor medyczny w Centrum Szkoleniowym Kosmetologii Medycznej.