Konopie siewne znajdują zastosowanie w medycynie ludowej oraz włókiennictwie od setek lat.
Do niedawna badania nad ich metabolitami, które są aktywne biologicznie, a także zastosowanie produktów pochodzenia konopnego w lecznictwie, były silnie ograniczone ze względu na nielegalność ich uprawy. Powodem ograniczeń prawnych jest ich psychoaktywność oraz działanie uzależniające niektórych związków zawartych w roślinach tego rodzaju. W ostatnich latach obserwujemy wyraźny wzrost zainteresowania potencjałem leczniczym substancji zawartych w konopiach, zarówno wśród lekarzy jak i naukowców, dietetyków i kosmetologów. Rośliny z rodzaju konopiowatych zawierają wiele substancji czynnych, w tym kannabinoidy naturalne.
Konopie siewne są jednym w wielu gatunków konopi, obok indyjskiej i dzikiej. Rośliny te wywodzą się z Azji, charakteryzują się długimi, rozgałęzionymi łodygami, o typowych palczastych liściach. Żywica ziela konopi ma bardzo intensywny zapach, a kwiatostany przypominają zielone szyszki, rozróżnia się rośliny męskie i żeńskie. Do wzrostu nawet do 150 centymetrów potrzebują podłoża bogatego w azot i dużej ilości wody.
Zdecydowanie nie powinno się mylić oleju konopnego z olejkami CBD, ani z olejkami CBD, które zawierają w swoim składzie dronabinol, ani z marihuaną medyczną. Przede wszystkim dlatego, że czysty olej konopny nie zawiera kannabinoidów w stężeniu wyższym niż 0,2%, o ile został wyprodukowany z konopi pochodzących z certyfikowanej uprawy, niezawierających substancji uzależniających. Mieszaniny zawierające w swoim składzie kannabinoidy naturalne, ale w ściśle określonym stężeniu stosuje się w medycynie, przykładowo w leczeniu padaczki czy w leczeniu paliatywnym i onkologii. Czysty olej konopny jest produktem nadającym się do spożycia. Produkuje się go z nasion konopi w wyniku tłoczenia na zimno. Jego niewątpliwą zaletą jest to, że nie jest modyfikowany i nie zawiera pestycydów. Konopie przez swój charakterystyczny zapach w sposób naturalny odstraszają owady oraz pasożyty i nie ma potrzeby stosowania środków ochrony roślin podczas ich uprawy.
Co zawiera olej konopny?
- kwas linolowy
- kwas alfa-linolenowy
- kwas gamma-linolenowy, arachidonowy i eikozanowy
- proteiny, aminokwasy, karoten, fitosterole, fosfolipidy, terpeny
- minerały – w tym Ca, Mg, S, K, Fe, Zn i P
- witaminy – A, D, E oraz K
Jeśli chodzi o oleje roślinne, to olej konopny jest w ścisłej czołówce pod względem właściwości pielęgnacyjnych. Konopie, z których jest produkowany nie mają nielegalnych zastosowań i są uprawiane w celach komercyjnych. Mogą zawierać jedynie do 0,2% THC (delta-9-tetrahydrokanabinolu) i podlega to regulacji ustawodawczej. Olej ma charakterystyczny korzenno-orzechowy zapach, gorzkawy smak i zielony kolor. Uznany jest za jeden z najlepszych olejów nawilżających oraz tzw. olejów suchych, ze względu na szybkość wchłaniania oraz brak pozostawienia na powierzchni skóry tłustej warstwy.
Kosmetyki z olejem konopnym utrzymują skórę w dobrej kondycji i zapobiegają jej przedwczesnemu starzeniu, dzięki zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są prekursorami prostaglandyn i innych hormonów o działaniu miejscowym. NNKT zawarte w oleju pozwalają utrzymać naturalną odporność skóry na działanie czynników zewnętrznych. Mają też zdolność uzupełniania braków struktury cementu międzykomórkowego, dzięki czemu poprawiają funkcje ochronne naskórka, uelastyczniają go i zmniejszają przeznaskórkową utratę wody (TEWL). Gdy poziom wody w skórze spada, uszkodzeniom ulegają również komórki fibroblastów, które odpowiadają za produkcję kolagenu i elastyny, a proces wiotczenia i starzenia się skóry zaczyna postępować. Transepidermalna utrata wody zależy od wielu czynników. Warunkuje ją przykładowo wiek, stan zdrowia, kondycja naskórka, promieniowanie UV, stosowanie środków chemicznych, dieta uboga w tłuszcze, a nawet niska wilgotność otoczenia.
Olej konopny zmniejsza przebarwienia oraz wyrównuje koloryt skóry. Łagodzi stany zapalne w takich chorobach jak: łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, egzema, minimalizuje świąd u alergików, przy AZS i egzemie. Może być pomocny przy dbaniu o skórę tłustą i trądzikową, ponieważ reguluje wydzielanie sebum. Olej z konopi może być używany w produkcji balsamów do ciała, mydeł, kremów do twarzy, balsamów przeciwsłonecznych oraz kosmetyków do makijażu. Ze względu na niską temperaturę krzepnięcia olej polecany jest do kosmetyków na zimę. Olej z nasion konopi jest pomocny w pielęgnacji praktycznie każdej cery: tłustej z tendencją do zmian trądzikowych, skóry suchej, zniszczonej, wrażliwej, a także dojrzałej.
Poza działaniem typowo kosmetycznym, olej ten włączony do codziennej diety ma także właściwości ogólnoustrojowe. Wpływa korzystnie na układ krążenia, bowiem ma działanie przeciwmiażdżycowe. Duża zawartość omega- 3 i 6 wspomaga odporność, a także ma działanie detoksykujące.
Przy aplikacji zewnętrznej można stosować go codziennie, najlepiej na noc, zamiast kremu. Wystarczy kilka kropel olejku, który należy rozprowadzić kolistymi ruchami po skórze. Można także dodać niewielką ilość preparatu do balsamu do ciała, kremu do rąk czy stóp. Jednak w podaniu do wewnątrz, stosując go w kuchni należy zachować umiar. Zbyt duże spożycie może spowodować bóle brzucha i biegunki. Stosując olej konopny w kulinariach należy unikać podgrzewania go i używania do smażenia, powinno się go jadać wyłącznie na zimno. Po otwarciu przechowywać z chłodnym miejscu i nie dłużej niż cztery tygodnie.
Anna Szymanowska-Flis
Absolwentka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, kierunek kosmetologia oraz Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego, gdzie uzyskała tytuł technologa chemii, specjalność chemia kosmetyków. Pracuje jako analityk laboratoryjny. Z zamiłowania autorka tekstów.