Zanieczyszczenia powietrza w znaczący, niekorzystny sposób wpływają na stan naszej skóry. Jak powinna wyglądać efektywna profilaktyka anti-pollution i jak minimalizować negatywne skutki oddziaływania czynników zewnętrznych?
Co rozumiemy przez pollution?
Zanieczyszczenie powietrza substancjami gazowymi, stałymi (pył), ciekłymi w ilościach większych niż wynosi ich średnia zawartość w środowisku. Wpływają one ujemnie na stan zdrowia ludzi, zwierząt, roślin oraz na wodę i glebę.
Jakie są naturalne przyczyny zanieczyszczeń środowiskowych?
- Pożary lasów (CO, pył)
- Wulkany (popioły, gazy: SO2, CO2, H2S)
- Bagna (CH4, CO2, NH3, H2S)
- Pustynie (pył, burze piaskowe)
- Rośliny (pyłki)
Jakie działania człowieka przyczyniają się do powstawania zanieczyszczeń środowiskowych?
- Przemysł
- Komunikacja (spalanie paliw, samoloty, pył z opon)
- Zanieczyszczenia komunalne (ścieki, odpady, wysypiska)
- Budownictwo – urbanizacja
- Efekt cieplarniany: CO2, N2O, freony, metan
- Kwaśne deszcze, kwaśny smog, SO2, NO, CO2
- Kurz domowy (pajęczaki)
- Odory
Jakie rodzaje zanieczyszczeń środowiskowych niekorzystnie oddziałują na naszą skórę?
- Tlenki węgla: CO, CO2
- Cząsteczki stałe (PARTICULATE MATTER Ø 2,5-10µm)
- Tlenki azotu NxOy
- Ozon – O3
- Tlenki siarki SxOy (kwaśne deszcze)
- Węglowodory poliaromatyczne -HC
- Wolne rodniki
- Pyły zawieszone
W jaki sposób zanieczyszczenia środowiskowe wpływają na naszą skórę?
Zanieczyszczenia, w szczególności pyły drobnocząsteczkowe oraz metale ciężkie znajdujące się np. w smogu, ze względu na bardzo mały rozmiar cząsteczek przenikają przez naskórek i dostają się w głąb skóry. W konsekwencji powodują m.in. degradacje lipidów odpowiedzialnych za utrzymanie prawidłowego nawilżenia i natłuszczenia naskórka, osłabienie bariery ochronnej skóry, nadprodukcję wolnych rodników, stany zapalne. Prowadzą do powstawania przebarwień, nadprodukcji sebum, rozszerzenia porów, a także zmian trądzikowych i trądzikopodobnych. Uszkadzają również struktury kolagenu, elastyny oraz macierz zewnątrz komórkową, co przyspiesza starzenie się skóry.
Jakie są skutki oddziaływania zanieczyszczeń środowiskowych na naszą skórę?
Wpływ zanieczyszczeń środowiskowych na skórę zależy od wieku i rodzaju skóry, rodzaju zanieczyszczeń, ich stężenia i czasu ekspozycji. Skutki ich działania obserwujemy w postaci:
- suchej, matowej/ziemistej skóry
- uszkodzeń skóry
- nierównego kolorytu
- ciemnych plam, przebarwień
- rozszerzonych porów, trądziku
- przetłuszczania skóry i włosów, nadprodukcji sebum
- utraty elastyczności i jędrności skóry
- zmarszczek, bruzd (destrukcja kolagenu i elastyny)
- stanów zapalnych (np. trądzik)
- nadwrażliwości
- ogólnego pogorszenia kondycji skóry.
W jaki sposób chronić skórę przed zanieczyszczeniami środowiskowymi?
Kluczową rolę nie tylko w przypadku profilaktyki anti-pollution, ale także pielęgnacji skóry przez cały rok stanowi regularne, łagodne oczyszczanie, mające na celu skuteczne usuwanie z niej zanieczyszczeń. Preparaty oczyszczające zapewniające ochronę anti-pollution nie mogą naruszać szczelności bariery naskórka. Powinny ją regenerować i uzupełniać (przez zastosowanie łagodnych surfaktantów i substancji renatłuszczających). Wówczas produkt taki tworzy na powierzchni naskórka warstwę okluzyjną i ochronną warstwę lipidową, która zmniejszy TEWL i ochroni przed przenikaniem do wewnątrz szkodliwych substancji i pyłów.
Ochronę skóry przed zanieczyszczeniami zawartymi w środowisku zewnętrznym należy podzielić na ochronę czynną i bierną. Ochrona czynna polega na regeneracji i wzmacnianiu bariery ochronnej skóry, oraz opóźnieniu starzenia się skóry, poprzez neutralizowanie wolnych rodników. Ochrona bierna (np. kremy, podkłady, fluidy) ma na celu zabezpieczenie skóry przed bezpośrednim kontaktem z cząsteczkami smogu, dymu i metali ciężkich.
Zasady przeciwdziałania skutkom pollution:
- łagodne oczyszczanie i usuwanie zanieczyszczeń
- wzmocnienie naturalnej bariery ochronnej skóry
- poprawa nawilżenia
- neutralizowanie wolnych rodników (antyoksydanty)
- wspieranie syntezy kolagenu
- zapobieganie przebarwieniom
- ochrona przed UV
- zapobieganie stanom zapalnym.
Jakich składników szukać w produktach, zapewniających skórze ochronę przed zanieczyszczeniami środowiskowymi?
Preparaty o działaniu anti-pollution mają za zadanie chronić skórę przed wnikaniem do niej cząsteczek zanieczyszczeń oraz przed skutkami ich niszczącego działania. Aktywne składniki lipidowe wzmacniają i uszczelniają barierę naskórkową (np. olej z soi, wiesiołka, awokado), antyoksydanty (wit. A, C, E) neutralizują wolne rodniki. Produkty chroniące przed zanieczyszczeniami środowiskowymi wykazują działanie nawilżające (np. Kwas hialuronowy, Gliceryna), natłuszczające, uelastyczniające (np. Menofit), oraz ochronne (np. Beta Glukan). Nie ma jednej uniwersalnej receptury. Każdy rodzaj skóry charakteryzuje się innymi potrzebami, produkty powinny być dostosowane do typu skóry i jej problemów.
dr hab. n. med. Ewa Trznadel-Grodzka
Specjalista dermatologii, konsultant naukowy marki Dermedic