Starzenie się skóry jest procesem nieuchronnym, jednak pewne czynniki mogą go przyspieszyć. Jednym z nich jest stres oksydacyjny, czyli stan, w którym organizm nie radzi sobie z neutralizacją wolnych rodników tlenowych, odpowiedzialnych za uszkodzenia komórek i utrudniających regenerację tych uszkodzeń.
Wolne rodniki tlenowe powstają w odpowiedzi na smog, promieniowanie UV, brak aktywności fizycznej czy niewłaściwą dietę (alkohol, żywność przetworzona, niedobory antyoksydantów, nadmierna ilość kalorii). Ich atak uruchamia obronę w postaci antyoksydantów, których w naszym organizmie jest cały wachlarz. Ale najsilniejszym z nich jest niewielki, składający się z zaledwie trzech aminokwasów peptyd, glutation.
Glutation występuje w każdej komórce naszego ciała. Jest silnym antyoksydantem, który dzięki współdziałaniu z witaminą C, staje się najważniejszym elementem całego systemu antyoksydacyjnego. Zużyta witamina C, dzięki dostarczanym przez glutation protonom, odzyskuje swój potencjał oksydacyjny. W efekcie, jeśli mamy w organizmie odpowiedni poziom glutationu, nie musimy się martwić o niedobory witaminy C. Natomiast przy braku glutationu witamina C może być użyta jako antyoksydant tylko jeden raz i jest wydalana z organizmu. Dlatego odpowiedni poziom glutationu zapewnia sprawną obronę przed stresem oksydacyjnym.
Badania wykazują również, iż wysoki poziom glutationu koreluje ze zmiejszeniem stężenia kortyzolu, co świadczy o jego związku z obniżaniem stresu. Niestety zachodnia dieta, bogata w nasycone kwasy tłuszczowe czy przyjmowane przewlekle leki (np. paracetamol) przyczyniają się do wyczerpywania wątrobowej puli glutationu.
Jak zatem zmierzyć poziom glutationu? Jego pula w ludzkim organizmie składa się z następujących frakcji:
- glutation całkowity
- glutation GSH – aktywny oksydant
- glutation GSSG – nieaktywny oksydant, którego stężenie ulega podwyższeniu w warunkach stresu oksydacyjnego.
Stosunek stężenia formy aktywnej do formy nieaktywnej uznawany jest za miarę stresu oksydacyjnego.
ALAB laboratoria oddaje do Państwa dyspozycji panel badań, zawierający wszystkie parametry:
- glutation całkowity: prawidłowa wartość > 1093
- glutation oksydowany: prawidłowa wartość < 217
- glutation zredukowany: prawidłowa wartość > 725
- współczynnik glutation zredukowan/całkowity: prawidłowa wartość > 0,63.
W idealnie zdrowych komórkach badany wskaźnik wynosi 0,99. Wartości 0,81-0,95 są sygnałem ostrzegawczym stresu, wartości poniżej 0,81 wskazują na istnienie stresu. Wartość poniżej 0,63 – poniżej wartości referencyjnych – to stres oksydacyjny. Materiałem do badania jest krew.
lek. med. Agata Strukow
Dyr. ds. marketingu medycznego ALAB laboratoria. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej, oraz studiów podyplomowych Dietetyka w chorobach wewnętrznych i metabolicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Psychologii biznesu dla menedżerów na Akademii Leona Koźmińskiego.
Okiem kosmetologa
Marta Zielińska
Pedagog, kosmetolog, specjalista trychologii, dyplomowany psychodietetyk. Wieloletni wykładowca w szkołach policealnych i państwowy egzaminator w zawodzie Technik usług kosmetycznych. Zwyciężczyni konkursu Kosmetyczka Roku 2018.
Stres oksydacyjny to jedna z
najważniejszych przyczyn przedwczesnego starzenia się skóry. Odpowiada
on również za powstawanie defektów skórnych i zaburzenia jej funkcjonowania.
Jest stanem, w którym naturalne bariery ochronne organizmu zawodzą i konieczna
jest pomoc z zewnątrz. Wolne rodniki wpływają destrukcyjnie na białka podporowe
skóry, uszkadzają także DNA komórkowe. Współczesna kosmetologia nieustannie
poszukuje substancji mogących skutecznie przeciwdziałać tym procesom.
Glutation produkowany przez wątrobę jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów. Ten tripeptyd zbudowany z glicyny, L-cysteiny i kwasu glutaminowego ma nie tylko działanie przeciwrodnikowe, ale chroni także komórki przed toksynami. Bez glutationu komórka obumiera, na szczęście potrafi go syntetyzować. Jest to możliwe jednak tylko wtedy, kiedy do organizmu dostarczana jest odpowiednia ilość aminokwasów egzogennych, do których należy metionina, z której z kolei powstaje cysteina.
Glutation obok właściwości antyoksydacyjnych współdziała z kwasem askorbinowym w tzw. cyklu glutationowo – askorbinowym. Dzięki temu witamina C nie działa „jednorazowo”, ale jest ciągle odnawiana i zachowuje swoje przeciwrodnikowe funkcje. Ta współpraca okazuje się być najistotniejszym elementem naturalnej obrony antyoksydacyjnej organizmu. Z tej zależności wynika prosty fakt – braki witaminy C są możliwe również przy zwiększonej jej podaży z dietą czy suplementacji. Jeśli bowiem organizm nie produkuje odpowiedniej ilości glutationu aktywność kwasu askorbinowego (a także witaminy E) będzie znacznie upośledzona. Wpływ na to w największym stopniu mają dieta i styl życia, ale także wiek i ogólny stan zdrowia.
Znajomość tych zależności jest kluczowa w pracy ze skórą z przedwczesnymi objawami starzenia i dojrzałą. Określenie poziomu glutationu pozwala personalizować pielęgnację pod kątem potrzeb skóry klientki, a tym samym zwiększa szansę na powodzenie terapii. Przy dużych niedoborach skóra będzie reagowała pogłębianiem się już istniejących zmarszczek i pojawianiem się nowych, suchością, uwrażliwieniem, pojawianiem się przebarwień. Wzbogacenie diety w produkty bogate w siarkę niezbędną do produkcji cysteiny może być pierwszym krokiem do poprawy kondycji skóry. Badania pokazały, że spadek poziomu glutationu koreluje ze spadkiem jej elastyczności i jędrności. Oczywiście ogromne znaczenie ma zmiana stylu życia i unikanie sytuacji rodnikotwórczych. Pamiętać należy także o odpowiedniej podaży antyoksydantów w diecie, by chronić nie tylko komórki, ale także przestrzenie międzykomórkowe, w których m.in. znajdują się kolagen i elastyna.
Właściwości glutationu starają się również wykorzystać producenci kosmetyków. Zauważono, że aplikowany w preparatach kosmetycznych wpływa na proces melanogenezy. Okazuje się być inhibitorem melaniny dzięki czemu rozjaśnia przebarwienia i przywraca cerze jednolity, zdrowy koloryt. Pomaga w likwidacji plam posłonecznych, melasmy, przebarwień potrądzikowych.
Obecność siarki sprawia także, że kosmetyki z glutationem wpływają na regulację pracy gruczołów łojowych zapobiegając łojotokowi twarzy i skóry głowy. Dzięki temu substancja ta sprawdza się również w pielęgnacji skór objętych zapaleniem łojotokowym. Zauważono również, że glutation pobudza hormon wzrostu dzięki czemu przyspiesza procesy regeneracji naskórka.
W kosmetykach łączy się glutation z kwasem liponowym i witaminą C, które wzmacniają działanie omawianej substancji.